avalkhof007.jpg

<- Back | Index | Next ->

avalkhof007.jpg

Parkwachterswoning voor het Valkhof:

Op het Valkhof nummer 13 stond vroeger de portierswoning van het gelijknamige park. Destijds kon het park geheel worden afgesloten, en de portier zorgde daarvoor. Het pand werd ontworpen door stadsarchitect J.J. Weve en gebouwd in 1901. Het fraaie torentje bevatte het trappenhuis. Het pand overleefde de Tweede Wereldoorlog niet.

Reactie 1:

Andre Kersten, 10-06-2014: In de voormalige portierswoning heeft de grootvader P.A. de Leeuw (1833/1909) van de literator dr. G.P.M. Knuvelder (1902/1982) van 1884 tot 1888 zijn atelier gehad. De Leeuw was klooster- en kerkenbouwer, o.a. het klooster van de franciscanen in Alverna en de kerk van Hernen zijn door hem gebouwd. Hij gaf les in het vak beeldhouwen en tekenen in het Kolpinghuis en had in de Ziekerstraat 32 een winkel in devotionalia. Dit is maar een kleine greep uit zijn talloze activiteiten in Nijmegen e.o. (Zie ook het artikel van Peter Deurloo over mijn biografische schets P.A. de Leeuw in De Gelderlander van 31 december 2002.)
Reactie 2:

JAM.Willems, 31-12-2021: Een opmerking bij reactie 1: Petrus Adrianus de Leeuw was beeldhouwer en geen kerken- en kloosterbouwer. Het voormalige Franciscanerklooster en de voormalige St. Jozefkerk in Alverna en de St. Judocuskerk te Hernen zijn ontworpen door de Wijchense architect Petrus Theodorus Stornebrink (6 oktober 1853 - 9 januari 1910). Bij de bouw in Alverna had P.A. de Leeuw de leiding van een werkplaats voor beeldhouwers en timmerlieden.
Zie De Monumenten van Geschiedenis en Kunst - Het Rijk van Nijmegen. Westelijk gedeelte p374
Reactie 3:

Paul Broekman, 02-01-2022: Het Bouwkundig weekblad, orgaan van de maatschappij tot bevordering der bouwkunst laat op 30 maart 1901 het ontwerp van de portierswoning zien:

PORTIERSWONING MET TOEGANGSPOORT
AAN HET VALKHOF TE NIJMEGEN.

Reeds sinds vele jaren werd de portiers­woning, aan den hoofdingang van het Nijmeeg's Valkhof, onvoldoende geoordeeld. Nadat meermalen in den stedelijken Raad stemmen waren opgegaan om de noodzakelijkheid van verbetering aan te toonen, werd op de begrooting voor 1900 een post van ƒ 10.000 voor dat doel uitgetrokken. Op voorstel van den Gemeente-architect zou de verbetering hand in hand gaan met de vernieuwing van de afsluiting van den hoofdtoegang, een vernieuwing die, om aesthetische

PORTIERSWONING AAN HET VALKHOF TE NIJMEGEN.

*) De bestemming der vertrekken is als volgt:
I. Portaal. II. Zitkamer. III. Huiskamer. IV. Waschkeuken.
redenen, even gewenscht scheen als die der woning op gronden van meer praktischen aard. Een gevolg van een en ander was het tot stand komen van bijgaand project (zie de plaat), waarbij getracht werd woning en hekpoort, als van elkander onafscheidelijke onderdelen, zoodanig te verbinden, dat op ongedwongen wijze een afgesloten geheel werd verkregen.

Als verbindend lid werd gekozen: de toegang van uit de woning naar de luiklok, waarmede tegen zonsondergang het sein wordt gegeven voor de ontruiming van het plantsoen. Door deze klok in een (gesmeed ijzeren) draagstoel te hangen, boven het vrije niet-aangemetselde einde der steenen poortomraming, verkreeg vooreerst dit eind een aesthetische afsluiting en vormde ten andere de poort zelve een brug, waarover de toegang naar de klok van uit de woning kon geschieden.

Het is deze grondgedachte, die in het project, nader uit de behoeften ontwikkeld, aanleiding gaf tot de verschillende detailvormen. Wat de woning zelve betreft, is op zoo beknopt mogelijke wijze voldaan aan de eischen van het bouwprogram. Met betrekking tot den stijl waarin de opstanden zijn behandeld, moet worden opgemerkt, dat aansluiting aan de middeneeuwsche traditie hier meer dan wenschelijk scheen. De historische beteekenis der plaats, waarheen de toegang leidt, sloot een te moderne opvatting der bouwvormen uit. De archaïsche vormen der oudste monu­menten van het Valkhof, eigenden zich weinig voor de moderne eischen der woning. Daarentegen kunnen de laat-middeleeuwsche vormen geheel met dergelijke eischen in over­eenstemming worden gebracht, terwijl op het Valkhof voldoende overblijfselen uit die bouw­periode aanwezig zijn om ook op dien grond een keuze in die genoemde richting te wettigen.

Alle onderdelen van gehouwen steen werden in blauwen hardsteen bedoeld.

Daar bij aanbesteding, volgens het besproken project, het verleende crediet merkbaar werd overschreden, kon niet zonder vereenvoudiging en hernieuwde aanbesteding tot uitvoering worden overgegaan.

De poortomraming, met zijn rijken hardsteen­tooi, kwam geheel te vervallen en daarmede een groot deel van de eigenaardigheid der opvatting van het geheel.

Het thans in uitvoering zijnde ontwerp is even­wel zoodanig ingericht, dat later, zonder bezwaar, alsnog tot voltooiing in den oorspronkelijken geest kan worden overgegaan. De mogelijkheid eener dergelijke voltooiing werd, tijdens de discussies over de uitvoering in den Raad, zelfs in het vooruitzicht gesteld.

REAGEER:

Uw aanvullingen of opmerkingen zijn welkom!
Met dit formulier kunt u (nog) geen foto's versturen. Gebruik daarvoor uw e-mailprogramma.
Opmaak kan wel, bv <b>Vet</b> of <i>cursief</i> geeft Vet of cursief.