In de geschiedenis van de arbeidersbeweging in Nijmegen neemt de ontwikkeling van de jeugd een vanzelfsprekende plaats in. Jongens werden voorbereid op hun toekomst als werkend gezinshoofd, zo mogelijk als ‘baas’. Werkende meisjes en jonge vrouwen vonden pas veel later onderdak in de vakbeweging. Vooral de katholieke ‘zuil’ trok zich de vorming van de werkende jongeren aan, maar ook andere zuilen hadden hun eigen organisaties.

KATHOLIEKE VERENIGINGEN

In strikte zin was de Kolping vereniging (1880) geen vakbeweging, maar een katholieke gezellenvereniging, die hun leden in katholieke geest opvoedde tot ijverige, trouwe, bekwame en onderdanige werkmannen, gelukkige huisvaders ‘en zoo mogelijk welvarende bazen’. De Jonge Werkman (1929) hield zich vooral bezig met de godsdienstige en zedelijke vorming van de werkende jongens. Omstreeks 1931 werd een voetbalvereniging opgericht die deelnam aan de competitie van de Rooms Katholieke Voetbal Bond (RKVB) afdeling Den Bosch. Voor meisjes was er vanaf 1936 een afdeling van de Katholieke Arbeiders Jonge Vrouwen (KAJV). In 1944 werden de Katholieke Arbeiders Jeugd (KAJ) en de vrouwelijke Katholieke Arbeiders Jeugd (VKAJ) opgericht. Zij ontplooiden activiteiten in het vormingswerk. In 1965 fuseerden de KAJ en de VKAJ tot Katholieke Werkende Jongeren (KWJ). Rond 1968 groeide in de organisatie kritiek op de ‘ontspanningsafdelingen’. Vorming, bewustwording en belangenbehartiging stonden hoog op de agenda. De band met de kerk verdween en ook niet-katholieke leden waren voortaan welkom.

SOCIALISTISCHE JONGEREN

Al eerder, in de jaren twintig, ontstond de Arbeiders Jeugd Centrale, AJC, (1920-1959) die zich ten doel stelde jongeren uit de arbeidersklasse te ontwikkelen en voor te bereiden op de strijd voor het socialisme. De AJC werd bezield door een sterk idealisme, waarin het gemeenschapsbesef centraal stond en vorm kreeg in jeugdkampen, wandelingen in de natuur, sport en lezingen.

NVV-JONGERENCONTACT (NVV-JC)

Ook het NVV had zijn eigen jongerenorganisatie in het NVV-Jongeren contact (NVV-JC), maar deze was veel minder zelfstandig dan de KWJ. De verhouding zelf tussen KWJ en NVV-JC was – vooral vanwege het maatschappijkritisch activisme van de KWJ aan de ene kant en de vakbondstrouw van het NVV-JC aan de andere kant – niet erg goed. In 1982 werden uiteindelijk de KWJ en het NVV-JC opgeheven en de ‘Jongerenbeweging, verbonden met de FNV’ opgericht. Later bekend als FNV Jong en FNV Young en United.