Reactie 0:

Leo Verhees, 08-12-2020: Verhees, St. Annastraat 56 / van Goorstraat 1-7

Reactie 1:

Gerard Centen, 06-12-2020: Beste Leo Verhees, ik ben opgegroeid in en na de oorlog in de wolfskuil met de bijnaam de rimboe en daar woonde ook de rooien Wim Heijmans en die werkte bij drukkerij Verhees aan de St. Annastraat.
Wim die had altijd de transportfiets van drukkerij Verhees bij zich, ik denk in de jaren 1946-1950. Op die fiets zat ook een naamplaat Verhees drukkers. Hij nam de fiets ook mee als we gingen zwemmen in het Maas-Waalkanaal en op de terugweg appelen gingen jatten bij de boeren. Ik heb de rooien Wim 10 of 15 jaar geleden nog gesproken op de luizenmarkt, daar stond hij met zijn vrouw Doortje met wat 2e hands spul. Wim is al een paar jaar overleden.
Trouwens Verhees drukkerij heb ik ook nog meegemaakt bij boekbinderij van de Burg in Weurt, daar heb ik 10 jaar gewerkt. De naam Verhees was geloof ik veranderd in Efficiënt.

Reactie 2:

Leo Verhees, 08-12-2020: Leuk deze reactie van Gerard Centen. Zijn verhaal klopt helemaal, ook van het feit dat op het bord in het frame van de fiets stond “Voor stempels en cliche’s, naar A.C.Verhees !” en het was bekend dat de fiets op zondag ook privé werd gebruikt.
Bij ons bedrijf werd vanaf het begin “de rooie” geen Wim maar Jan genoemd omdat mijn vader Willem en mijn broer Wim heetten.
Ook de relatie met boekbinderij van der Burg was al oud en nog uit de tijd dat deze was gevestigd in de buurt van de Krayenhofflaan. Voor dit bedrijf vervaardigden wij o.a. speciale gegraveerde stempels waarmee met warmte met goudfolie o.a. op omslagen werd gepreegd.

Reactie 3:

Redactie, 09-12-2020: Het pand van Goorstraat 7 heeft enkele muurschilderingen die ons eerder niet opgevallen waren.

Langs de dakrand staat NAAML. VENN. G.W.J. LEENTVAAR'S METAALHANDEL. Daaronder staat DE SMEDERIJ maar dat lijkt toegevoegd bij de recente verbouwing tot appartementen, eerder stond daar (en ook in de nu zwarte vlakken) andere tekst, zie de foto uit ca 1920.

Nog een overblijfsel van de eerste gebruikers is de zinken plaat naast de deur van van Goorstraat 1, met tekst POST Fa GWJ LEENTVAAR VAN GOORSTRAAT 7. Zat hier vroeger een brievenbus?

Reactie 4:

Rob Essers, 09-12-2020: De informatie in de inleiding over de bouw en verbouw van St. Annastraat 56 blijkt niet juist te zijn. Het gaat oorspronkelijk ook niet om één pand, maar om twee huizen van verschillende eigenaren (bouwjaar 1885/1886). De twee percelen in de kadastrale gemeente Nijmegen, sectie B, zijn op 25 september 1885 gekocht door respectievelijk bouwkundige Jacob Knoops Jr. (perceelnummer 1137) en timmerman Jacobus van Ginkel (perceelnummer 1138). In het overzicht van Verleende bouw- en hinderwetvergunningen tussen 1850 - 1900 te Nijmegen van Hans Giesbertz staat: "-In 1885 wordt aan J. Knoops Jr. vergunning verleend tot het bouwen van 2 huizen aan de St. Annastraat." Waarschijnlijk zijn beide huizen gebouwd door Van Ginkel.

In 1886 hebben de eerste bewoners hun intrek in de panden genomen. Volgens het bevolkingsregister 1880-1890 hadden deze de adressen St. Annalaan 1 en St. Annalaan 3. Bij nummer 1 staat met potlood bijgeschreven "Bij de Van Goorstraat". Op een tekening uit 1889 (RAN documentnummer KPU-263) staan de panden met de perceelnummers vermeld. In de periode 1890-1904 had het hoekpand het adres van Goorstraat 1 en/of St. Annalaan 2 en het pand ernaast St. Annalaan 4.

detail van RAN F12045

De oudste afbeelding van de panden die ik heb kunnen vinden, is een ansichtkaart (datering 1900-1905) (RAN documentnummer F12045). De foto is gemaakt voor de ingebruikname van het hoekpand door Gijsbert Willem Johannes Leentvaar (Rotterdam 4 januari 1868 – Nijmegen 28 juni 1960). Hij heeft het huis en erf aan de St. Annalaan, hoek van Goorstraat (perceelnummer 1137), op 2 augustus 1900 gekocht van Jacob Knoops jr. (zie akte van notaris Hijink). In de PGNC van 16 december 1900 staat een advertentie van G. W. J. LEENTVAAR waaruit blijkt dat hij een "GEHEEL NIEUW INGERICHT MAGAZIJN" in het hoekpand heeft geopend.

Op 1 augustus 1903 koopt hij het aangrenzende pand aan de St. Annalaan van Jacobus van Ginkel (zie akte van notaris Klaassen). Zowel in 1904 als in 1908 hebben er verbouwingen plaatsgevonden. In een bericht in de PGNC van 2 oktober 1904 staat onder het kopje 'Een vergroot Magazijn' onder meer:
De vergroting in 1904 omvatte nog niet het pand St. Annalaan 4 waarvan het adres in 1905 is gewijzigd in St. Annastraat 56. Waarschijnlijk is dit woonhuis tot 1 mei 1908 verhuurd. Het aangrenzende pand wordt expliciet genoemd in De Gelderlander van 25 september 1908. Onder het kopje 'Rioleering en electrische centrale.' staat onder meer:
In de 'AANKONDIGING' in de PGNC van 25 september 1908, staat het nieuwe adres: St. Annastraat 56 - Hoek van Goorstraat.

In het digitaal gebouwdossier van de gemeente Nijmegen heb ik geen vergunningen aangetroffen voor de verbouwingen die in 1900, 1904 en 1908 moeten hebben plaatsgevonden. Vanaf 1900 is het hoekpand kennelijk in gebruik als winkel. Omdat de twee panden (bouwjaar 1885/1886) pas in 1908 zijn samengevoegd, ga ik ervan uit dat het linker deel van de bestaande winkelpui uit 1908 dateert. Het rechter deel zou ook uit 1904 of uit 1900 kunnen stammen.

Reactie 5:

Rob Essers, 12-12-2020: Bij mijn zoektocht naar oude foto's van St. Annastraat 56 vond ik in de fotocollectie van het Regionaal Archief Nijmegen documentnummer F88914 (datering 1913-1915), gezien in de richting van het Keizer Karelplein met links de Stijn Buysstraat. Oudere foto's van de panden aan het begin van de St. Annalaan (even huisnummers) heb ik niet kunnen vinden.

Tussen twee bomen staat het gedeelte van de gevel van nummer 56 dat evenwijdig aan de St. Annastraat loopt er bijna volledig op. De gevel blijkt sindsdien niet of nauwelijks veranderd te zijn. Dat kan niet gezegd worden van de laanbeplanting. Ik mis bij de winkelruit wel het glas-in-lood; zie Street View (aug. 2017). Ligt dat aan de kwaliteit van de foto of zijn de grote spiegelruiten later vervangen? Ook de naam van de Coiffeur op het bord aan de gevel van nummer 58 heb ik nog niet kunnen achterhalen.

Reactie 6:

Leo Verhees, 13-12-2020: Aansluitend op bovenstaande informatie over zowel Clichefabriek Verhees als loodgietersbedrijf Leentvaar.

VERHEES was sinds 1934 gevestigd aan de Sint Annastraat 72 als nevenvestiging van Cliché-en Stempelfabriek A.C. Verhees, sinds 1881 gevestigd in Den Bosch. Dit bedrijf was gespecialiseerd in de vervaardiging van Cliché’s voor drukkerijen. Door en in de oorlog is het bedrijf in Nijmegen vanaf 1943 tot de wederopbouw in 1947 buiten bedrijf geweest. Mede door inbeslagname door de bezetters van apparatuur en door beschadigingen van granaatinslagen na de bevrijding tot begin 1945.
Na de herstart floreerde het bedrijf totdat de “boekdruk” als druktechniek vanaf 1960 werd ingehaald door de nieuwe “offset” druktechniek. Ook de daarvoor benodigde reproductie-techniek werd vervangen door “fotografische repro-techniek” die door drukkerijen zelf konden worden geïnstalleerd.
In Den Bosch werd daarvoor met extra geavanceerde apparatuur geïnvesteerd maar in Nijmegen werd daartoe, vanwege de hoge kosten, niet besloten en eind jaren zestig werd de vervaardiging van cliché’s overgedaan naar Den Bosch. De ruimte werd omgebouwd t.b.v. Offsetdrukkerij “Efficiënt”. De afdelingen zeefdruk en vervaardiging van naamplaten werden losgekoppeld en ondergebracht in een gedeeltelijk leegstaande werkplaats/magazijn en toonzaal van de “Firma Leentvaar” aan de van Goorstraat 5a en 7. In 1980 werd het gehele pand, inclusief de winkel aan de Sint Annastraat 56 van de familie Leentvaar overgenomen. Later werd het gehele pand, incl. 3 bovenwoningen, i.v.m. noodzakelijke uitbreidingen door “Verhees Reclameproduktie” verkocht waarna het bedrijf verhuisde naar het industrieterrein.

HET PAND VAN DE FAMILIE LEENTVAAR heeft, naast de door Rob Essers omschreven historie, bijzondere ontwikkelingen gehad. Op de eerste plaats werd op de laagbouw van de werkplaats aan de van Goorstraat na de eerste Wereldoorlog een verdieping gebouwd als toonzaal van sanitair etc. t.b.v. de winkel. Een bijzonderheid was dat voor de constructie gebruik is gemaakt van “spoorbielzen” die afkomstig waren van de “ontmantelde Krupp-fabrieken” in Duitsland.
De winkel werd ook getroffen door granaten toen Nijmegen frontstad was. Ook de damesmodezaak van Boers aan het Kelfkensbos was getroffen en daarom werd na de capitulatie de winkel van Leentvaar in 2 delen verdeeld en verbouwd met een extra ingang. Boers is later naar een nieuwbouw aan de overzijde op de hoek verhuisd waar het nog jaren actief is gebleven.

Reactie 7:

Rob Essers, 13-12-2020: De vraag in reactie 5 of de grote spiegelruiten ooit vervangen zijn, moet bevestigend worden beantwoord. Elders staat een foto (datering 1920) zonder glas-in-loodruiten en een foto uit de periode 1945-1958 waarop de bestaande situatie is te zien. Mogelijk zijn de oorspronkelijke ruiten door oorlogshandelingen gesneuveld.

Reactie 8:

Rob Essers, 16-12-2020: DE SMEDERIJ (reactie 3) is het resultaat van een verbouwing van drie bestaande panden die G.W.J. Leenvaart begin 1917 heeft gekocht van schoenmaker Willem van Wijk (Mourik 21 februari 1850 – Nijmegen 5 maart 1935) (transportakte d.d. 10 januari 1917) De benodigde vergunningen zijn in 1917 verleend.

In de Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant van 6 oktober 1917 staat onder het kopje 'Hinderwet', dat burgemeester en wethouders op 5 oktober 1917 vergunning hebben verleend aan: "de N.V. G. W. J. Leentvaar's Metaalhandel tot het oprichten van eene door electriciteit gedreven smederij en koperslagerij, lood- en zinkwerkerij in het perceel aan de van Goorstraat no. 7. kad. bekend gemeente Nijmegen, sectie B no.1694, 1909 en 2012."

De perceelnummer komen overeen met de drie percelen die Van Wijk in 1891, 1893 en 1894 heeft gekocht van N.V. Nijmeegsche Maatschappij tot exploitatie van bouwterreinen (transportaktes d.d. 3 augustus 1891, 16 oktober 1893 en 2 oktober 1894. In het overzicht van Verleende bouw- en hinderwetvergunningen tussen 1850 - 1900 te Nijmegen van Hans Giesbertz staat dat in 1891, 1893 en 1895 aan W. van Wijk vergunning wordt verleend "tot het bouwen van 1 huis aan de Van Goorstraat". Uit de huisnummering blijkt dat het gaat om boven- en benedenwoningen die aanvankelijk de huisnummers 3-5, 7-9 en 11-13 hadden. In of omstreeks 1913 zijn de nummers gewijzigd in 7-9, 11-13 en 15-17.

Op archieffoto F2645 zijn links de voordeuren van nummer 11-13 en 15-17 te zien. Uit de huisnummerbordjes blijkt dat deze foto niet na 1913 gemaakt kan zijn. Op een vergelijkbare foto F2644 is nog net te zien dat nummer 11-13 heeft plaatsgemaakt voor de smederij met huisnummer 7. Het aangrenzende pand heeft vanaf 1918 de huisnummers 9-11; zie ook Street View (aug. 2018).
Ook de bestaande werkplaats met huisnummer 3 is in 1917-1918 verbouwd. Voor de bijkomstigheid "dat de bovenverdieping rust op spoorrails en spanten die werden opgekocht bij de ontmanteling van de Krupp-fabrieken in Duitsland na de eerste wereldoorlog", heb ik geen enkele aanwijzig gevonden. De nieuwe 'Modelzaal' is op 15 mei 1918 geopend.

Al voor het einde van de Eerste Wereldoorlog is de nieuwe smederij gevestigd in de drie panden die tot 1917 eigendom waren van Willem van Wijk. De Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant van 14 mei 1918 besteedt aandacht aan de grote uitbreidng van de firma G.W.J. Leenvaart. Daarin wordt de "aankoop en verbouwing van drie naast het bestaande perceel gelegen panden" expliciet genoemd. Ook in De Gelderlander van 14 mei 1918 is sprake van "het verbouwen van drie perceelen in de van Goorstraat".

Reactie 9:

Gerard Lemmens, 10-05-2021: Dag Leo Verhees,
Ben jij een broer van wijlen Jetty Vonk-Verhees?? Wat hebben wij veel met haar kunnen lachen! Zij was een goeie vriendin van mijn Zus, vroeger Toos (nu Karin), die dit jaar 91 wordt !! en dicht bij ons woont (in Kent, 30 min. rijden)
Was de familie Verhees van A.C. Verhees dezelfde familie als die van jullie in Nijmegen??
Groetjes uit East Sussex, Gerard Lemmens