Stadswallen

De Nijmeegse stadswallen in 1875
De vestingstad Nijmegen had ca. 1875 ongeveer 23.000 inwoners en er waren ongeveer 2.400 panden. Dat hield in dat het er overvol was. Hoe het leven in de Nijmeegse benedenstad toen was, geeft het volgend verslag treffend weer. 'Bijna nergens zult ge, op zulk een kleine oppervlakte, zulk eene opeenhooping van huisgezinnen dientengevolge zulk een walgelijke vuilheid aantreffen als hier. Door het stelsel van open goten, reeds zoo schadelijk voor de hooge stad en voor de hellende straten, wordt bovenal echter hier, waar al het vuil van boven zich verzamelt, de lucht verpest. Voortdurend stijgen besmettelijke gassen uit die stinkpoelen op, waar omheen, waarboven soms, zich opeengepropt huizen bevinden, die men bij velen dien naam niet geven mag. En in dien atmospheer slepen geheele huisgezinnen hun ziek bestaan voort, en deelen broederlijk hun verblijf met honden, varkens en mesthopen.' Het is dus geen wonder, dat de inwoners van het 19de-eeuwse Nijmegen zich binnen deze omwalling steeds meer bekneld voelden en graag de walmuren wilden slopen om de stad uit te breiden. Op 11 maart 1874 bereikte Nijmegen het bericht dat de Tweede Kamer het ontwerp voor een nieuwe vestingwet had aangenomen, die onder andere voorzag in de opheffing van de Nijmeegse vestingstatus. Alleen het fort Krayenhoff en de forten bij Lent zouden gehandhaafd blijven. Dit nieuws werd in Nijmegen uitbundig gevierd. Het duurde door het vele geruzie over wie de afbraak moest betalen nog twee jaar voor er begonnen werd met de sloop van de wallen. Gelukkig werd voor het begin van de sloop van de wallen alles gefotografeerd. Fotograaf G. Korfmacher heeft een album samengesteld en aangeboden aan de provincie Gelderland en de gemeente Nijmegen. Deze en andere foto's zijn het uitgangspunt van ons overzicht langs de wallen. Delen van dit project zijn eerder gepubliceerd in ons boek "Archiefbeelden Nijmegen". Om deze rubriek goed te kunnen bekijken is een schermresolutie van 1024x768 noodzakelijk.
1 Belvédère	2 Hunnerpoort	3 Keuperstoren	4 St. Joosttoren	5 onbekend
6 Hertogpoort	7 Ziekerpoort	8 Oranjebastion	9 Molenpoort	10 Nassaubastion
11 St. Jacobstoren	12 Roomsevoet	13 Kruittoren	14 Hezelpoort	15 Hubertustoren
16 Boddelpoort	17 St. Stevenspoort	18 St. Antoniuspoort	19 Meypoort	20 St. Jacobspoort
21 Kraanpoort	22 Besienderspoort	23 Veerpoort	24 Stratemakerstoren	25 Lappentoren
Op onze prenten-pagina vindt u nog meer afbeeldingen van onder andere oude stadspoorten. Met speciale dank aan Foppe van Gruijthujsen en Hans Giesbertz. Alle gebruikte afbeeldingen komen uit openbare archieven, o.a. het gemeentearchief Nijmegen.