Sterreschansweg 77: Villa Salatiga

Sterreschansweg 77: Villa Salatiga

Dit pand is een van de vele creaties van Oscar Leeuw. Villa Salatiga werd in 1910-1911 gebouwd in opdracht van H.J. Hüffer, die plantages in Nederlands-Indië beheerde. Verschillende stijlen werden door Leeuw gecombineerd - zowel in het interieur als het exterieur zijn elementen uit de Jugendstil, barok en renaissance toegepast -, met als resultaat een statige, maar levendig vormgegeven villa. De ornamenten aan de buitenzijde zijn in natuursteen. De villa werd vernoemd naar een plaats op Java, waar de familie van de vrouw van Hüffer veel geld had verdiend.

Sinds 1945 is in Villa Salatiga een klooster voor de Broeders van Maastricht gevestigd. In 1950-1951 werd het pand aan de oostzijde uitgebreid door A.J.N. Boosten. Onder dit gebouw zijn enkele kazematten van het vroegere fort Sterreschans bewaard gebleven.

 

terug naar Rijksmonumenten terug naar Noviomagus.nl

Reactie 1:

Jan Simons, 09-01-2015: Geachte lezer
Ik ben oud-medewerker van het HKI in Nijmegen. Dit instituut werd in 1990 opgeheven. Wij willen nu na 25 jaar graag een reünie organiseren. Daarom zijn wij adressen aan het nazoeken.
Destijds werkte broeder Joop Maas bij ons. Maar we hebben helaas geen contacten meer gehad de afgelopen 25 jaar. Hij woonde destijds aan de Sterrenschansweg 77.
Kunt u ons vertellen of hij hier nog woont en zo nee, waar we hem dan zouden kunnen vinden?
Hartelijk dank,
Jan Simons
Reactie 2:

Hessel, 10-01-2015: Naar mijn idee ben je op zoek naar Joop Maas; Brother’s Fic
Congregatio Fratrum Immaculatae Conceptionis Beatae Mariae Virginis
Anno 2014 90 jaar, verjaardag op 2 september
Leefadres: Broeders FIC Ludovicus Brusselsestraat 38 6211PG Maastricht Tel. 043-6311700
Reactie 3:

Hessel, 10-01-2015: Aan het HKI natuurlijk een mooie reünie toegewenst maar ik kan nu niet nalaten om, zonder iemand te kort te willen doen -ik ken weinig oud-medewerkers van het HKI- hier even stil te staan bij een m.i. niet te missen prominent Nijmeegse oud HKI-medewerker nl. Guus van Hemert (1927-2011) jezuïet, eindredacteur van de Nieuwe Katechismus, kunsthistoricus, schrijver en ook tv- en radiomaker. Een man met grote kwaliteiten, sober, inspirerend, eigenzinnig en bovenal een authentiek mens. Zo kende ik hem: In gesprek en preken origineel inspirerend; daarin niet slechts zeggend wat je zeker weet maar steeds ook hardop denkend -wel aangeduid als 'een manier van te weten komen'. Een bevlogen man, zich steeds uitend met een mooi, zorgvuldig vaak oorspronkelijk en beeldend taalgebruik. Ik zag hem -hoog op zijn fiets- tegen de wind in trappen maar ook weleens aan de kant van de weg in stilte een schetsje maken van een verdwaald bloemetje. Een unieke man...
En na hiervoor 'de zoektocht naar Joop Maas', broeder van Maastricht -die tot 2010 in Nijmegen woonde-, lijkt het mij te passen hier nog even te wijzen op enkele broeders die in Nijmegen zelf actief waren als schooldirecteuren- en die deze vertrouwde werkomgeving moesten inruilen voor Maastricht en daar in de afgelopen 2 jaar zijn overleden:
In de Gelderlander van 24-2-2010 werd een stukje Nijmeegse onderwijs-geschiedenis geschetst. De laatste 'broeders van Maastricht' zouden toen na 133 jaar onze stad verlaten. Het klooster Salatiga aan de Sterreschansweg verkocht. Aan het woord was toen overste Carlo Hillenaar die het licht hier zou uitdoen voor zijn congregatie van broeders die in het jaar 1877 naar hier gekomen was omdat er in Nijmegen geen katholiek onderwijs voor jongens was.
De 1e Josephschool waar de broeders les gaven, kwam op Kelfkensbosch; daarna onderwijs op tientallen andere Josephscholen. J. Beke beschrijft dit: 'De broeders hebben een enorme bijdrage geleverd aan de emancipatie van katholieken. Ze hebben met name veel betekend voor het armenonderwijs en speciaal onderwijs. [..] tot 1920 hebben de broeders voor een hongerloontje gewerkt'. Goeddeels zaten de broeders in het onderwijs vanuit het motief dat op school het katholieke geloof en evangelie doorgegeven moest worden. 'Maar ze zaten ook in het verenigingsleven, zoals fanfare De Stefaantjes en zelfs waren er broeders trainer bij de voetbalclubs Union en Quick.' Het verdwijnen van de broeders is langzaamaan ingezet. M.n. in de jaren zestig en zeventig trokken de broeders zich terug als directeuren. Individuele broeders bleven nog wel werken. Maar in de beginjaren negentig vertrok de laatste broeder uit het Nijmeegse onderwijs.
Carlo Hillenaar toen: 'We nemen met pijn in het hart afscheid, maar alle grote instellingen in Nijmegen zijn begonnen met religieuze ordes: scholen, ziekenhuizen en de universiteit. In die zin is ons werk als broeders hier voltooid. [..] Tien jaar terug waren er nog 24 broeders nu nog 5'. Eén verhuist naar de Jezuïeten op de Houtlaan en vier zullen verhuizen naar Maastricht naar het woon/zorg-centrum voor de broeders.

Nu 2015, bijna 5 jaar verder. De zgn. 'laatste der Mohikanen' zijn nog weer verder uitgedund. Carlo Hillenaar -zijn arbeidzaam leven actief in Salatiga Indonesië- (toevallig exact de naam waarnaar de oorspronkelijke opdrachtgever de villa op de Sterreschansweg vernoemd heeft) is in april 2014 overleden.

De afgelopen twee jaar zijn tenminste ook een drietal broeders uit dezelfde congregatie in Maastricht overleden die eerder directeuren waren van scholen in het Nijmeegse onderwijs:

Br. Svetko Velišcek FIC (Petrus Canisiusschool directie 1970-1986)
Br Theodorik geboren 1931 in Schiedam in een hecht groot katholiek gezin. Hij legde zijn Geloften af en was als onderwijzer werkzaan op diverse scholen door het hele land. Vanaf 1963 in Nijmegen. Met name bekend door zijn rol als remedial teacher in een 'hulpklas'. Hierover publiceerde hij. Later is Theodorik de directeur van de Petrus Canisiusschool en verhuist met deze naar de St. Stevenskerkhof, ook is hij o.m. docent bij de Katholieke leergangen. Een consciëntieus mens,dienstbaar maar vaak graag wat distantie houdend. Hij bespeelde als hobby meerdere muziekinstrumenten en had op school ook de leiding van het muziekcorps. Na zijn pensionering in 1988 actief voor de mensenrechten en de Acht Mei Beweging. Vanaf 2009 verbleef hij in Maastricht waar hij eind 2012 is overleden.

Br. Willem Sondeijker FIC (St. Stefanusschool directie 1976-1981)
Opgegroeid in Maastricht, Brusselsestraat, juist tegenover het klooster van de broeders van Maastricht waar hij intrad als broeder Meduard. Als broeder-onderwijzer werkzaam in Waalwijk en daarna 'verplaatst' naar Nijmegen waar hij zo'n 30 jaar zou wonen; in eerste instantie met zijn adres op de Sterreschansweg. Hij wordt leerkracht en dan hoofd van de Stefanusschool Ubbergseveldweg (een voorloper op De Sterredans). Hij functioneert zo'n kleine tien jaar in de combinatie hoofd/leerkracht maar dat breekt hem op. Na nog wat omzwerving in het onderwijs vindt hij zijn eigenlijke passie en ware roeping in het Vluchtelingenwerk. Willem werkte 17 jaar in Den Haag en staat daar mede aan de basis van Wereldvenster. Hij overleed in juli 2011.

Br. Henk de Wilde FIC (mgr. Rutten LOM directie 1964-1987)
Geboren in 1925 te Venlo. Evenals drie van zijn broers trad hij in bij de broeders van Maastricht. Zijn professie deed hij in 1945 en toen nam hij Gondulfus als naam aan. Maar ik hoorde in de praktijk eigenlijk altijd alleen maar Henk. Een vriendelijke, bedachtzame onderwijsman met serieuze aandacht voor anderen (op de 1e plaats de kinderen die extra hulp nodig hadden, hun ouders maar zeker ook de teamleden e.a.) Henk had een brede belangstelling voor de natuur, muziek e.d. Met zijn humor kon hij vaak geestig uit de hoek komen. Mij sprak hij wel aan met Speedy. Als directeur van de LOM-school was hij door zijn persoon, betrokkenheid en volledige inzet, helemaal op zijn plaats. In de kleinere leefgemeenschap waarin hij woonde was hij een gezellige attente en bindende huisgenoot. Henk overleed mei 2014 in Maastricht.
Reactie 4:

Robert Steen, 23-08-2020: Ik zat op de C.B.S., de Centrale Broederschool, op de Berg en Dalseweg.!! Ik dacht dat daar Broeder Gondulfus Directeur was.!! Ik heb héle goede herinneringen aan hem, maar ook aan andere Broeders die op de C.B.S. les gaven.!! Véél aan hun te danken.!!
Rob Steen - Wijchen.
REAGEER:

Uw aanvullingen of opmerkingen zijn welkom!
Met dit formulier kunt u (nog) geen foto's versturen. Gebruik daarvoor uw e-mailprogramma.
Opmaak kan wel, bv <b>Vet</b> of <i>cursief</i> geeft Vet of cursief.