132T

Uit het Nimweegs verleden 132 28-11-1984
Zoals het vroeger was (5) Wanneer u mijn stukjes regelmatig gelezen hebt, zult u bemerkt hebben dat ik op gezette tijden, de burenhulp en de gemeenschapszin aangehaald heb, die vroeger in de oude stad spreekwoordelijke was. Vreugde en verdriet van een gezin of persoon werd door de hele buurt meebeleefd. Men kende alle gewoonten en eigenaardigheden van elkaar en daar werd dan ook terdege rekening mee gehouden.
Het was beslist geen gemeenschap van heiligen die daar in die oude vervallen buurten leefden. Bij ruzies wisten de vrouwen zowel als de mannen hun mondje te roeren en het waren beslist geen kerkelijke of christelijke woorden die zij dan in hun drift er uit gooiden. Bij vechtpartijen onder de mannen kon het er hard en meedogenloos aan toe gaan en wisten zij hun vuisten goed te gebruiken. Bij het vechten deden verschillende vrouwen niet voor de mannen onder. Zij wisten zich met hun vingernagels en haarspelden danig te weren, en wel op zo'n wijze dat menige flinke kerel terug deinsde om er tussen te komen. Sociale controle Deze moderne woordcombinatie is de laatste tijd nogal eens gebruikt voor de TV, de radio en in de dag- en weekbladen. Ook woorden als: burgerwacht, buurtwacht, buurtpreventie en burenhulp en gemeenschapszin! Dat allemaal om de buurten en wijken woonbaar te houden en te maken. De rijksoverheid en de gemeentebesturen weten geen raad met de verloedering van de woongebieden, en vragen nu aan de burgers om op hun medemensen te letten om aan het groeiend kwaad dat het sociale leven in gevaar brengt een halt toe te roepen. Men vergeet echter een ding, namelijk dat burenhulp en gemeenschapszin niet opgelegd kunnen worden, maar dat dat uit het innerlijk van de mens zelf moet komen. Alhoewel de bovenstaande woordcombinatie bij de vroegere eenvoudige oude stadsbewoners totaal onbekend was, laat staan dat zij er de betekenis van wisten, deden zij onbewust wat er in de woordcombinatie opgesloten zit. Ondanks dat er vechtpartijen en ruzies' voorvielen, trachtte men die, ongevraagd, te sussen of te voorkomen.	Dat was nog wel eens nodig bij een zo dicht opeen levende woongroep van buurtbewoners, die het hart op de tong droegen en daarbij een impulsieve en spontane levenswijze hadden. Maar zonder die bemiddelingspogingen zouden er ontelbare ruzies en vechtpartijen meer geweest zijn. ledere buurtbewoonster of -bewoner zorgde voor andermans kinderen, pasten op hen en hielden hen ongevraagd in de gaten, opdat zij geen nadelig kattekwaad uithaalden of dat hen iets ergs zou overkomen. Wanneer kinderen streken uithaalden waarbij de gezondheid of het lijfsbehoud gevaar liepen dan werden zij meestal met bestraffende opmerking „Nuir huus toe, lillekerd"! toegesproken. De kinderen zetten het dan op een lopen anders zouden zij het thuis gaan vertellen en dan was de boot aan. Zo ging het ook met de volwassenen onderling. Scheidingen en echtbreuk tracht men altijd te voorkomen door ongevraagd te gaan bemiddelen, om daardoor de ander voor een misstap of een onbesuisde handeling te behoeden. Daarnaast hielden de buurtbewoners een oogje op bepaalde vreemdelingen. Zij die met eerlijke bedoelingen kwamen en zich bij de buurtregels aanpasten, werden in de leefgemeenschap opgenomen, als zij dat tenminste wilden. Maar anderen die met minder goede bedoelingen kwamen werden op indringende - en niet mis te verstane -wijze te kennen gegeven dat zij de oude stad diende te verlaten. Zo niet goedschiks dan kwaadschiks. Wanneer een alleenstaande vrouw 's morgens haar overgordijntjes niet op tijd open geschoven had, dan werd er meteen door een of andere buurtbewoonster bij haar aangeklopt om te weten of alles in orde was. Kwam de alleenstaande vrouw dan voor dan had men meteen een smoesje klaar door te doen of men iets kwam lenen. Op dezelfde wijze werd er ook een oogje op alleenstaande mannen gehouden.
Klik hier en reageer daarmee per email als u uw reactie hieronder wilt laten plaatsen