Uit het Nimweegs verleden 41

09-09-81

Modeverschijnselen (3)

De slobkousen voor de heren werden hoofdzakelijk door personen uit de gegoede standen gedragen. Zij droegen ze niet alleen voor de noodzakelijkheid maar ook om de mooiigheid, want ze gaven vaak een mooie overgang van het kostuum naar de schoenen. De kousen waren natuurlijk bestemd voor het buitenshuis dragen maar sommigen deden ze thuis ook niet af. Zo ook een onderwijzer - bij wie ik in de klas zat - die ze ook de hele dag aanhield.

Ik heb deze kousen ook eens door een jongeman in de oude stad zien dragen, waardoor hij bij de een voor een deftige en door de ander als een opschepper versleten werd. Later bleek dat hij ze van een uitdrager gekregen had en hij er de gaten en stoppen in zijn sokken mee bedekte. Dus, hij droeg ze óók uit noodzaak, of niet soms? Toen er kledingzaken waren die een goedkope uitvoering verkochten van damesslobkousen gingen diverse arbeidersmeisjes ze ook dragen. De kousen kwamen bij het vrouwelijk geslacht ongeveer 'n bandbreedte onder de knieën en bij de heren 'n stukje over de enkels. Het waren eigenlijk kousen zonder zool die onder de voet met een elastiek of riempje op hun plaats gehouden werden, terwijl ze aan de buitenkant van de benen en enkels met knoopjes dichtgemaakt werden, zoals tegenwoordig de dameslaarzen met een rits gesloten worden. Bij de deftige modezaken lagen deze kousen met Franse namen in de etalages uitgestald. De dameskousen heetten Guêtre en de herenkousen Guêtron. Maar de herenkousen werden meestal met de naam „Sous-pied(s?)" in de spreektaal aangeduid wat sloeg op het voetriempje waarmee de kous onder de schoen door werd vast gezet (dat is mij door twee bejaarden dames die het kunnen weten telefonisch verteld). In die tijd werden er op zomerse dagen door de heren ook wel de strohoeden gedragen, dat was zo'n hoed zoals de filmkomiek Harrold Loyd en de cabaretartiest Lou Bandy ook droegen. Zo'n hoed moest natuurlijk met enige zwier gedragen worden, wat niet iedere jongeman even goed af ging. Je zag dan dat zij hun hoeden - natuurlijk uit onwennigheid - om de paar tellen in een andere stand hadden staan. Evenzo ging het met 't hanteren van de wandelstok, soms zag je 'n jongen de stok hanteren alsof hij met een degen in de hand op het slagveld rondspankerde. Nee, zij konden niet tippen aan iemand die hoed en/of stok wel op de juiste wijze wist te hanteren. Zo herinner ik me nog van vroeger dat ik wel eens 'n heer in de stad zag lopen met een prachtige Panama - een zeer buigzame hoed van fijn Panamastro gevlochten - en een wandelstok die hij met zo'n zwier en stijl wist te dragen en gebruiken dat het gewoon een lust voor het oog was als je die heer zag wandelen.
De knoppen waren niet alleen van 'n verchroomd metaal maar zelfs van zilver en soms ook wel van goud en fraai bewerkt. Het zal u wel duidelijk zijn dat dat het slaafs volgen van de modeverschijnselen, vooral door de jongere mensen, vroeger iets anders lag dan tegenwoordig. Het voordeel van tegenwoordig - als ik het zo stellen mag tenminste - is, dat de mode-volgsters en volgers nu veel eerder door tv, dag- en weekbladen van de nieuwste modeveranderingen op de hoogte worden gebracht, terwijl men tegenwoordig ook over meer geld beschikt dan vroeger. 

De grootste mode voorbeelden voor de oorlog, waren de mannelijke en vrouwelijke filmsterren waarvan zij dikwijls ook de gebaren en handelingen overnamen. Een treffend voorbeeld van dat navolgen is wel het volgende; in een bepaalde film haalt 'n filmspeler z'n sigarettenkoker uit zijn zak, pakt er een sigaret uit en tikt met het mondstuk op de koker. Hij deed dat om de tabak vaster opeen te krijgen niet wetend welk een effect deze handelng van hem zou hebben. Binnen een mum van tijd was deze handeling door het overgrote deel van de sigaretterokers - in de landen waar deze film vertoond werd - overgenomen. Toen de filmregisseur daar achter kwam eiste hij van de filmster dat hij in iedere volgende film waar hij in moest spelen deze handeling enige malen zou herhalen. Het is een waar gebeurd voorval maar de namen zijn me ontschoten. Filmsterren 'n soort handelsmerk mee te geven. Toen Clark Gable roem ging vergaren werd hem een kapsel en een snorretje boven zijn brede tandpasta glimlach aangemeten. Ook deze uitmonstering werd direct door bepaalde jongelieden overgenomen. Zij die niet over zo'n goed gebit beschikten of wiens haren veel te wensen over lieten, liepen toch met een zogenaamd „Clark Gable" snorretje rond. Op 'n keer was er in een van de bioscoopvitrines een foto opgeprikt van Humphry Bogard, bekend om zijn ongure gangsterrollen die hij vaak uit moest beelden. Hij droeg een gleufhoed enigszins scheef naar zijn rechteroor, de rand van de hoed overschaduwde 'n beetje zijn half dicht geknepen rechteroog, terwijl hij - eveneens in zijn rechtermondhoek - een pas opgestoken sigaret had bungelen waarvan de rook naar zijn hoedrand kringelde. En jawel hoor, in dezelfde week zag je hier en daar op de hoek van een of andere winkelstraat 'n ongunstig kijkend type staan, compleet met hoed en sigaret en... natuurlijk, met 'n half dicht geknepen rechteroog!! Ook de filmster werd geïmiteerd die op het witte doek verscheen met de middelste knoop van zijn colbertjasje dicht geknoopt, het linker-pand van het jasje schuur omhoog gevouwen en de linkerhand in de broekzak terwijl hij ook weer een sigaret in zijn rechterhand hield. En weet u ook nog de hemden met de schillerkraag die van voren 'n beetje open gedragen werden? Soms trok men de hemdkraag ook wel over de kraag van het colbertjasje. En dan de onvergetelijke regenjas die opgevouwen op 'n gebogen arm gedragen werd? Ochja, het waren wel tijden toen.

Klik hier en reageer daarmee per email als u uw reactie hieronder wilt laten plaatsen