Uit het Nimweegs verleden 16

1979

Het optreden van de straatartiesten, in vroeger jaren, voorzag eigenlijk in twee behoeften. Op de eerste plaats konden zij van de opbrengst daarvan enigszins in hun levensonderhoud voorzien en op de tweede plaats zorgden zij voor wat ontspanning in de volksbuurten. Het woord „ontspanning" lijkt hier misschien niet op zijn plaats, maar toch was het zo.

Het gezegde „De mens leeft niet van brood en spelen alleen" was zeer zeker van toepassing op die tijd. De gewone mens had amper brood laat staan spelen. men leefde als het ware van zorgen en ellende.
De grammofoon had zijn opwachting gemaakt en was goed ontvangen door hen die zo'n instrument konden betalen. De radio stond in de allerkleinste kinderschoenen terwijl de tv nog uitgevonden moest worden. Alle ontspanning en vermaak bestond uit het op visite gaan bij buren, familieleden en kennissen. Geld om een grammofoon met platen aan te schaffen bezat men niet. Wanneer dus de straatartiesten zich aankondigden dan was er weer wat
ontspanning te verwachten. Het programma van de straatzangers bestond hoofdzakelijk uit levensliedjes zoals: Jan Boezeroen, Moeder niet huilen, De dievenwagen, Overschotje. Stenka Razin, Gluck auf en Hallo Bandoeng en nog vele tientallen liedjes meer, te veel om op te sommen. Het waren liedjes vol sentiment maar niet het valse sentiment waar de tegenwoordige artiesten en tekstschrijvers gebruik van maken. Het liedje Hallo Bandoeng hebt u vrijdag 30 november nog op de tv kunnen beluisteren toen het door Wieteke van Dort gezongen werd. Dat liedje is voor de oorlog door de befaamde zanger Willy Derby op de plaat gezet, Wieteke zong het liedje heel prachtig, zeer ingehouden, dat wil zeggen kalm en bedaard, 'n heel andere aanpak zoals het vroeger op straat werd gezongen. De straatzangers zongen hun liedjes niet zo ingehouden als Wieteke van Dort want daarmee konden zij in die tijd geen indruk op de wijkbewoners maken. Zij moesten de ellende en de zorgen benadrukken om indruk te kunnen maken. Dat deden zij op hun manier door de coupletjes of refreintjes met lange uithalen te beëindigen. Wanneer het groepje van Willy, Guus en Tinus op de stoeprand de liedjes Blinde ogen, Stenka Razin of Bij de muur van het oude kerkhof zongen, twee en vaak driestemmig, dan liepen de rillingen over de rug, vooral omdat het liedjes waren waar van de twee laatste regels herhaald moesten worden. Dat groepje had altijd geweldig succes en gaven vaak een toegift als beloning voor de geldelijke opbrengst.

U zult zich misschien afvragen hoe die mensen, die geen geld hadden om een grammofoon met platen te kopen, aan de nieuwste liedjes kwamen? Nou, dat ging zo: Er waren natuurlijk altijd uitzonderingen, ook toen waren er mensen die zo'n instrument konden kopen en daar, bij die mensen, werd dan zo'n liedje afgeluisterd. Daarnaast bezaten deze mensen een ongekend natuurtalent op het muzikale vlak, zij hoefden maar een keer 'n melodie te horen en zij konden het meteen nazingen of spelen. Ook wat het onthouden van teksten betreft hadden zij een fenomenaal geheugen, binnen de kortste keren konden zij de tekst woordelijk nazingen.
Zij moesten zomer en winter proberen op deze manier hun kostje te verdienen, wat 's winters natuurlijk helemaal niet mee viel omdat het gure weer het optreden niet mogelijk maakte. Ook ziektes speelden een rol want vaak bezaten zij niet voldoende kleding om zich tegen de koude te beschermen en hadden zij vlug een griep of een keelaandoening te pakken. Ook waren er mensen onder hen die niet in het bezit waren van ondergoed en met blote voeten in de schoenen liepen. Wanneer dan een zanger niet kon zingen moest men thuisblijven of een vervanger zien te vinden. Dat viel natuurlijk niet mee, want thuisblijven betekende geen inkomsten terwijl men moeilijk aan een vervanger kon komen omdat hij die een goede stem had, niet het lef bezat om op straat te gaan zingen, terwijl degene die wel lef bezat niet over een behoorlijke stem beschikte. Daarom was de zomer de beste tijd voor hen zeer zeker wanneer het echt zomerweer was en de wijkbewoners door de warmte uit hun huizen gedreven werden om op straat wat verkoeling te vinden. Dan zaten er overal groepjes mensen bij elkaar en was de straat vol leven en vertier. De volgende keer nog meer over de straatartiesten.

Klik hier en reageer daarmee per email als u uw reactie hieronder wilt laten plaatsen