R.K. toneelgroep “De Fontein”

Het is februari 1946 als de Fontein (opgericht in oktober 1945) haar eerste voorstellingen op de planken zet: in twee maanden tijd worden tien voorstellingen gegeven van het toneelstuk “Bloed en Liefde” van Godfried Bomans, waarmee het ontstaan van de R.K. Onderwijzerstoneelgroep “De Fontein” een feit was.

En de groep bleef niet teren op dit succes en ging vol goede moed verder.
Twee jaar later was men al met het vierde stuk bezig en nog steeds wisten de toeschouwers en de critici het geboden spel te waarderen:

(...) een van die echte Fonteinuitvoeringen, welke zich kenmerken door een bruisende levenslust en een wil tot spelen. De Gelderlander 1948

In 1949 wordt bij gelegenheid van de heiligverklaring van Johanna de Lestonac een toneelstuk, geschreven door Wim van Steen, samen met leerlingen van de St. Jansschool en de Joannaschool gespeeld door De Fontein en het is een groot succes.

Op 1 januari 1950 slaat ook “De Fontein” een nieuwe weg in en brengt, ter informatie aan leden en donateurs het Fonteinnieuws uit.

(...) omdat zich voor De Fontein steeds meer de behoefte doet gevoelen over een eigen spreekbuis te kunnen beschikken.

Bij het 5-jarig bestaan wordt even teruggekeken en blijkt men maar liefst 15 verschillende toneelstukken te hebben ingestudeerd en uitgevoerd; dat is een gemiddelde van maar liefst drie producties per jaar. Dat zal tegenwoordig voor maar zeer weinig toneelgroepen haalbaar zijn.

Dat de vereniging een hechte groep was, blijkt wel uit het feit dat een groot aantal spelers van het eerste uur, ook vele jaren actief zijn gebleven en de vereniging tot het einde toe trouw zijn gebleven.
Zo waren daar:

Wim van Steen, bekend van de St. Jansschool aan de Groenestraat, die met een vaardige pen vele teksten wist te produceren en altijd in was voor een artikel in het Fonteinnieuws;

Chris Ingenbleek, die heel veel bij wist te dragen op het gebied van vormgeving en daarbij de prachtigste decors wist te schilderen;

Theo van Reen (mijn vader), die tijdens het gehele bestaan de administratie en secretariaat heeft gevoerd en allerlei zaken heeft georganiseerd;

Verder nog o.a. Corry Vermeeren, Phie de Kousemaeker, Frans Marttin, Jan van Bergen, Leo Peters, Jo Rutten, Ton Rosier en Marcel van Dijk.

Een van de meest succesvolle stukken die door de Fontein zijn gespeeld, is het stuk “l'Annonce faite à Marie” (Maria Boodschap) van Paul Claudel. Dit stuk is, voor zover ik kon vinden, ongeveer dertig keer gespeeld in het hele land. Nijmegen, Arnhem en Gemert zijn dan nog redelijk naast de deur, maar Oldenzaal, Bolsward en Sliedrecht zijn dat beslist niet geweest.

Bij de gelegenheid van de 25ste voorstelling op 18 maart 1954 kregen alle vaste leden een Delftsblauwe asbak als aandenken.

Op zaterdag 12 maart 1955 was De Fontein een van de zes deelnemers aan een amateurtoneelwedstrijd, die geheel door de KRO op televisie werd uitgezonden. Men deed mee met de eenakter “De purperen slaapkamer”, onder regie van Corry Vermeeren en uiteindelijk werd de derde prijs in de wacht gesleept: een prachtige spotlight op statief.

Dat mijn vader aan de toneelgroep was verbonden, was te merken als er weer een nieuwe voorstelling op stapel stond, want dan bleken er altijd meubelen uit ons huis enkele dagen nodig te zijn op het toneel en was het thuis een weekje behelpen.
Dit ging zelfs zover dat wij als kinderen werden ingezet als er enkele figuranten nodig waren.
Toen in 1958 het stuk “De deftige straat” van J.M. Barrie werd gespeeld, waren daar een aantal kinderen nodig om een klasje te spelen voor de gouvernante; mijn oudere broer en zus, ikzelf en nog enkele kinderen van leden werden opgetrommeld en mochten uiteindelijk met vijf voorstellingen meespelen.

Uiteindelijk sluit in 1962 het doek voor de laatste maal.
Gedwongen door een teruglopende belangstelling van toeschouwers die liever voor de televisie bleven zitten en daarnaast het missen bij de nieuwe generatie van de wil en doorzettingsvermogen om een voorstelling te doen slagen, ziet men geen andere uitweg dan te stoppen.

Van links naar rechts:
Theo van Reen, John Knops, Leo Peters, Phie de Kousemaekers, twee zusjes Meerman, Corry Vermeeren, Frans Puts, Marcel van Dijk?, Tonny de Krijger, Ton Rosier, (.....), Pater Nieuwhof SJ, Frans Marttin, (.....), Chris Ingenbleek, Jan van Bergen. Waarschijnlijk is deze foto gemaakt in de tuin van het Canisius College.

In mijn jeugdjaren waren het amateurtoneel in het algemeen en De Fontein in het bijzonder bij ons thuis zeer duidelijk aanwezig en hebben ongetwijfeld bijgedragen aan mijn eigen hobby op de planken, die echter voornamelijk in Brabant heeft plaatsgevonden.

Jos van Reen,
Grave.

terug

Reactie 1:

Cees de Vos, 15-11-2010: Bij het zien van de groepsfoto van de toneelgroep ”De Fontein” was ik danig verrast: in een oogopslag herkende ik meester van Reen uit de derde klas van de Sint Jansschool. Ik lees dat de toneelgroep “De Fontein” direct na de Tweede Wereldoorlog in 1945 haar eerste uitvoering ‘Bloed en Liefde’ van Godfried Bomans uitvoerde en realiseer mij dat ik in 1943 mijn lessen volgde in de klas van meester van Reen, meester van Reen’s eerste jaar op de Sint Jansschool..! Ik veronderstel dat meester van Reen de prachtige aankondiging van het toneelstuk “Bloed en Liefde” heeft gemaakt of toch hoofdmeester W.A. van Steen, die kon het ook..!

In mijn verhaal “De Sint Jansschool van meester van Steen” reageerde zoon Jos van Reen uitgebreid met zijn herinneringen aan deze school met daarbij een door zijn vader meester van Reen gemaakte oorkonde n.a.v. de op 13 mei 1945 teruggekeerde pastoor en Deken Dr. J. Teulings uit het verschrikkelijke concentratiekamp Dachau in Duitsland met daarop – heel bijzonder…! – de ‘handtekeningen’ van alle onderwijzers van de Sint Jansschool.

Op een der foto’s in het verhaal van Jos van Reen stond in de voor hem zo karakteristieke stoere houding kapelaan Verhoeven. De man gaf naast zijn werk als priester ook leiding aan het kerkkoor. Ik ben een blauwe maandag lid geweest van het jongenskoor: het voelde altijd spannend aan om van bovenaf op de hoofden van de kerkgangers neer te kijken en in de verte op het priesterkoor de priester bezig te zien met het opdragen van de H. Mis.

Kapelaan Verhoeven geeft de zegen aan de toeschouwers.
Verder meester Theo van Reen en bovenmeester Wim van Steen.

In de oorlogsjaren waren er soms problemen met de stroomvoorziening of anderszins. Om het grote kerkorgel toch te kunnen bespelen werd de zware voetblaasbalg achter het orgel gebruikt. Heb ik ook eens mogen doen. Het was een intensieve bezigheid; je diende in regelmaat de balg in te drukken om onregelmatige tonen in de muziek te voorkomen.

In het verhaal van Jos van Reen kwam ook hoofdmeester Wim A. van Steen langs, deze duizendpoot stond op vele terreinen zijn mannetje. Bijzonder voor mij dat ik hier een foto zag van een nog jonge Corry Vermeeren, de latere tweede vrouw van bovenmeester W.A. van Steen van de Sint Jansschool. Het is helaas allemaal dierbare geschiedenis geworden…!

Reactie 2:

Marcel van Dijck, 01-12-2010: Leuk om terug te zien. Mijn naam is Marcel van Dijck (met ck!). Ik was een beginnend acteur in die dagen (zo rond 1954). Heb nog meegedaan met de TV productie, zie de foto. Ben later gehuwd met medespeelster: Ton Rosier. In 2005 is zij helaas overleden. Goed dat Jos van Reen dat alles heeft bewaard. Succes met uw werk en shalom.

Reactie 3:

Hans Marttin, 13-03-2011: Geachte heer van Reen.
Wat een leuke verrassing, de wederwaardigheden van de toneelgroep waar mijn vader (Frans Marttin) enige jaren hartstochtelijk lid van is geweest. Weet u misschien of van de carnavalsvereniging "De Blauwe Schuit" dergelijke herinneringen op schrift zijn gesteld?