Kokke's Zwaantje

Reactie 0:

Henk Kuipers, 27-03-2018: Kokke's Zwaantje

Reactie 1:

Wim Ahsmann, 30-03-2018: Dag,
Ik was heel verrast door de bijdrage van Henk Kuipers over Kokke/Het Zwaantje in Nijmegen. Ik heb namelijk vanaf mijn geboorte in 1935 tot 1951 gewoond op Berg en Dalseweg 306, recht tegenover het woonhuis van de familie Kokke. En ik heb met Boet Kokke, de jongste zoon van genoemde Gerard Kokke, nog telefonisch contact gehad tot kort voor zijn overlijden in 2009. Helaas was hij toen al erg ziek en ik heb geen gelegenheid meer gehad om hem persoonlijk in Huissen te bezoeken.
Boetje Kokke heette eigenlijk ook Gerard maar zijn oudere zussen hadden dit koosnaampje voor hem bedacht, geďnspireerd door een leesboekje uit Indië dat bij ons thuis op zolder lag. Boet heeft als journalist jarenlang bij De Gelderlander gewerkt. Hij was een of twee jaar ouder dan ik.
Ik ben erg benieuwd waar Henk Kuipers zijn kennis vandaan heeft. Hoe komt hij aan die luchtfoto's? Hij moet toch in de buurt hebben gewoond maar ik ken hem niet. Misschien van de groentewinkel aan de Tooropstraat? Kunt u mij met hem in contact brengen?
Ik heb uit mijn eigen herinnering nogal wat aanvullingen aan dit interessante verhaal. Helaas ben ik de laatste van de familie Ahsmann die in dit adres woonde. Ik kan mijn kennis dus niet toetsen aan het geheugen van wijlen mijn drie oudere broers en zeven zussen. Maar mijn eigen bijna 83 jaar oude geheugen is, hoewel selectief, toch vrij goed, naar mijn omgeving mij verzekert.

Aanvullingen:
- Inderdaad is de uitspanning Het Zwaantje opgedoekt in 1933, misschien reeds een jaar eerder want ons huis werd door onze familie betrokken in 1933, na terugkeer uit Indië. Het ruimen van de uitspanning en de bouw van het woningenblok zal wel een jaar hebben geduurd.
- Achter het huis, de boerderij, met deel, liep een pad richting Kopse hof. Links de "bleek" en de beerput; rechts een schuur, in gebruik door de kolenhandel Tiecke, en later... daar kom ik nog op. En een boomgaard. En dan kwam de zandafgraving.
- De zandkuil die achter het huis lag was nogal diep, ik denk (kinderlijke schatting!) een meter of acht. Wij als kinderen mochten er niet komen wegens gevaar van het niet erg vastliggende zand. Niettemin heeft mijn vader in de oorlogstijd zijn koper er begraven. Het heeft hem later veel moeite gekost om het zaakje weer op te graven: waar o waar lag het toch? Het veelal Indische koper was in de jaren nogal aangetast, de familie heeft er driftig op staan poetsen.
- Reeds tijdens de oorlogstijd stond er Duits luchtdoelgeschut op de Kopse hof. De 88mm Flak. In die tijd is er ook munitie gedeponeerd in de zandkuil. Was dat de voorraad? Lijkt me erg onhandig want hoe kregen ze de benodigde hoeveelheden munitie naar boven, naar de Kopse hof, waar het geschut stond? Ik heb nooit transporten gezien, misschien was er een kabelbaantje of lift? Weet ik niet. Of was het afgekeurde munitie?
- Op 17 september 1944 landden de parachutisten van de Amerikaanse 82e Airborne divisie in Groesbeek. In de daaropvolgende nacht werd er brand gesticht in de munitieopslag, waarschijnlijk door de geschutsbemanningen die hem waren gesmeerd. Wij werden gewekt door de explosies. Het hield vroeg in de ochtend op. Ik herinner me dat ik in pyjama met jas erover op straat heb gelopen, we vonden veel ijzeren scherven op de grond. Sommigen waren nog heet. Ik heb er nog een paar.
- Een luchtdoelgranaat, zonder ontstekingsbuis en dus niet ontploft was door ons dakraam geslagen en lag achter op zolder. Mijn tien jaar oudere broer pakte hem op en rende er mee naar de zandkuil, e.e.a. voor de verblufte ogen van mijn vader. (Ik heb later mijn dienstplicht vervuld bij de Munitietroepen en weet dus ten naaste bij hoe zoiets eruit ziet.) Verder waren er vele ramen gesneuveld. We hebben van toen af aan maandenlang in de kelder gebivakkeerd.
- Kort daarna, het zal een uur of acht zijn geweest, kwam een viermans verkenningspatrouille van de Amerikanen vanaf het Hengstdal de B&D.weg gelopen, toegejuicht door ons allen. Ze liepen geruisloos op rubberen zolen, i.t.t. de Duitsers die op ijzeren beslag liepen (kratsch kratsch). Na een tijdje kwam de hoofdmacht, in ganzenpas, aan beide zijden van de straat. Een paar honderd man?
- Toen werd Nijmegen in enkele dagen bevrijd. En toen kwam de lange winter van '44-'45. De tijd van mijn leven. Veel buitenspelen in een kinderrijke wijk; Amerikanen, Engelsen, Canadezen over straat en in huis. Engelse les van vader. Spelen met oorlogstuig, dat mijn oudere broer uit de zandkuil haalde. Kruitstaafjes, geweerpatronen, munitiekisten, er was nog veel overgebleven.
- Incidenteel school in een particuliere woning (Brekelmans, tegenover de Stephanuskerk), een cafe aan de Broerdijk, het parochiehuis achter de kerk.
- En nog even over die schuur van Tiecke: die is later in gebruik genomen door de huishoudster van Prof. Kosch (Hoogleraar Duits, begin vijftiger jaren vertrokken uit Nederland), beiden van Oostenrijkse herkomst. Zij was een fervent dierenliefhebber, had konijn, kippen een zwart geitje, een witte bok ("der Toni") en een paar kreupele paarden: "die Liesel und die Gretel". Ze rookte en liet ook Toni meegenieten: "der Toni een Zigaretchen?" Hap hap.
- De explosies in de zandkuil in het voorjaar 1945 zijn al door Henk Kuipers verteld. Ja, vooral de zonnige Pinksterzaterdag 19 mei 1945 was dramatisch; toen is ook het huis van de familie Kokke in vlammen opgegaan. Van ons huis, recht ertegenover zijn alle ruiten gesneuveld en alle gipsen plafond eruit gegaan. In de daaropvolgende maanden zijn alle munitieresten in de zandkuil door deskundigen tot ontploffing gebracht. Telkens een lading in een kuil, de hand-sirene loeide, boem, tien minuten wachten en weer naar buiten.

Welaan, dit zijn mijn herinneringen. Er zijn natuurlijk veel meer visuele herinneringen maar die krijg ik niet op papier.
Beste redactie, dit verhaal is natuurlijk wel erg gedetailleerd; doe ermee wat je goeddunkt.
Beste groet, Wim Ahsmann

Reactie 2:

Hein van Teeseling, 07-10-2018: Reactie op de Hut.
Mijn vader Daan van Teeseling was een van de broers die gebruik maakte van de Hut in de oorlogsjaren. De andere broer waarover geschreven is, zal zijn broer Heinz zijn geweest. Die was schilder, leraar tekenen en glazenier. Zij hadden in het verleden ook al veel in artistiek opzicht met elkaar gewerkt.

Mijn vader Daan was muziekleraar en dirigent van het Nijmeegs Mandoline Orkest. Ook was hij componist. Omdat hij geen verklaring van de Kulturkammer wilde ondertekenen mocht hij, en velen anderen, geen muzieklessen meer geven.
Hij had een gezin van 6 kinderen en er moest toch wat verdiend worden om iets te kunnen eten. Hij heeft in de Hut een Sierkunstatelier ingericht en daar vele ijzeren lampen, kroonluchters, asbakken en bonbonschalen gemaakt. Ook de eerste medailles (zijnde briefopeners) voor de Blauwvosjes mars zijn daar gemaakt. Ik heb er enige jaren geleden nog, van een van zijn leerlingen, in mijn bezit gekregen.
Hij had ook een gedeelte van de opgezette dieren van het Canisius College voor opslag in bewaring genomen in deze Hut. Maar deze is ook helaas bij die ontploffing geheel verbrand.
Hij had destijds ook leerlingen die naar Duitsland moesten maar onderdoken en ja, ook in deze Hut werden ze dan ondergebracht. Heel overdreven werd dan 's avonds de deur afgesloten en nog eens van een groot hangslot voorzien. 's Morgens nam hij dan wat eten voor ze mee.
Na de oorlog is mijn vader weer verder gegaan met muzieklessen en met diverse orkesten in en om Nijmegen. In 1950 begon hij met een muziekwinkel gespecialiseerd in klassieke gitaren, gitaarmuziek, muziek voor alle instrumenten. Eerst op de Hengstdalseweg en later in 1950 verhuisde hij naar de van Broeckhuijsenstraat nr 7. De naam Vita Nuova die hij al sinds 1932 voerde in zijn muziekuitgeverij werd ook daar weer bekend in heel gitaarspelend Nederland en niet te vergeten in Nijmegen.
Na het overlijden van mijn vader is de zaak, na overname door mijn jongste broer, verhuisd om de hoek naar de Hertogstraat. Helaas is deze zaak vele jaren later ter ziele gegaan. Zijn muzikale nalatenschap heb ik sinds zijn overlijden overgenomen door verder te gaan als dirigent van het Mandoline Ensemble "Sempre Avanti", de titel van een van zijn vele composities.

Malden, 7 oktober 2018
Hein van Teeseling

Redactie: hartelijk dank voor deze uitgebreide reactie! Nog wat vragen:
Gaf je vader ook les aan school, of alleen privé?
Wanneer werd het Sierkunstatelier ingericht? De Blauwvosjes bestonden al voor de oorlog.
Hoe zagen die medailles/briefopeners er uit?

Reactie 3:

Hein van Teeseling, 27-11-2018: Hierbij nog wat antwoorden op de vragen, sorry dat het wat later is geworden.
- Mijn vader heeft ook op beide muziekscholen in Nijmegen les gegeven. Hij begon op de Volks Muzieksschool die toen gevestigd was in de Oude Latijnseschool op het Stevenskerkhof. Directeur was toen Piet Versloot. Daarna werd hij ook leraar op de Toonkunst Muziekschool in de van Welderenstraat, destijds naast Lissone Lindeman. De muziekscholen zijn later samengegaan in de Nijmeegse Muziekschool en die is lang gehuisvest geweest in de oude Nutsschool op het Hertogplein. Afgebroken voor een winkelpand.
- Het Sierkunstatelier is alleen aktief geweest in de oorlogstijd, omdat hij zijn vak niet meer mocht uitoefenen. Wellicht is het nog even na de oorlog doorgegaan maar ik weet niet hoelang.
- Ik heb een foto gemaakt van de bewuste briefopener die als medaille vervanging werd uitgereikt na het behalen van die mars. De kleur is als volgt: kopje (uiteraard) blauw en onderstuk grijs.

Reactie 4:

Ton Bogaard, 06-12-2019: Goedendag hr van Teeseling,
Ik krijg van een Australier een vraag over een gitaar waar een naamplaatje op zit van Vita Nueva Broeckhuysenstraat. Weet u het laatste jaar dat de zaak op dit adres gevestigd was?
Zonder dát te weten, schat ik zijn gitaar van 1960-1962.

Reactie 5:

Hein van Teeseling, 07-12-2019: De naam van de muziekwinkel was Vita Nuova, opgericht door mijn vader Daan van Teeseling en sinds beginjaren na 1950 gevestigd in de van Broeckhuysenstraat nr. 7. Het was een speciaalzaak in gitaarmuziek, Spaanse en Italiaanse gitaren en klassieke muziek voor alle instrumenten. Op iedere gitaar die we verkochten werd inderdaad op de achterkant van de kop van de hals een ovaal plaatje bevestigd met de naam van Vita Nuova.
De zaak is tot ongeveer 1972 op die plaats geweest, daarna is de zaak naar de Hertogstraat verhuisd.

Reactie 6:

Ton Bogaard, 08-12-2019: Dank u wel voor de info. De gitaar is een Telesforo Julve - Valencia met 13 frets en wat betere materialen. Het plaatje zit hier aan de voorkant, vastgezet met 2 simpele spijkers :)

Reactie 7:

Rudie Luiken, 02-04-2020: In reactie 1 wordt de huishoudster van Prof. Kosch genoemd. Deze professor woonde op de Berg en Dalseweg 296. Mijn ouders kochten dit huis in september 1950. Ik was toen 4 jaar en herinner mij dat het huis stonk naar dieren. Tijdenlang hebben alle deuren open gestaan om de stank te verdrijven. Later in de achtertuin vele schedels gevonden van konijnen enz. Van bezoekers van de professor later gehoord dat er zelfs eieren in de stoelen lagen van de loslopende kippen....

Reactie 8:

Fons Schneijderberg, 25-04-2021: Ik las het interessante verhaal over de levensloop van de heer Daan van Teeseling. Heb op 18 maart 1974 van hem een Masaru Kohno no 10 gekocht (nog in de winkel aan de Van Broeckhuijsenstraat). Speel daar nog steeds met veel plezier op.
Die was/is niet voorzien van een ovale plaatje met Vita Nuova op de hals/kop. Heb nog wél de originele VN-poetsdoek 😃

Reactie 9:

Hein van Teeseling, 10-05-2021: In die tijd was ik niet meer werkzaam bij mijn vader in de zaak aan de Van Broeckhuijsenstraat. Mijn jongste broer Frank werkte er toen en het kan best wel mogelijk zijn dat hij geen plaatje achterop de kop van hals meer plaatste. Maar het blijkt wel een goede gitaar te zijn, die werden daar ook maar alleen verkocht. Leuk om te horen dat deze Japanse gitaar nog steeds dienst doet.

Reactie 10:

Michiel Kokke, 25-07-2022: Mooie verhalen allemaal over de plek waar het ook voor mij allemaal begon. Zelf ben ik geboren op nummer 353, het huis dat toen Helena heette, vlakbij - nu - Tante Koosje. We woonden in de rechterhelft van het huis van mijn tante Marie.

Maar over het Zwaantje en de boom: Ik kwam onderstaande tegen bij het veilig stellen van de vele filmpjes die mijn vader Boet, geboren in het Zwaantje, tijdens zijn leven heeft gemaakt. Misschien nog leuk voor sommigen?

REAGEER:

Uw aanvullingen of opmerkingen zijn welkom!
Met dit formulier kunt u (nog) geen foto's versturen. Gebruik daarvoor uw e-mailprogramma.
Opmaak kan wel, bv <b>Vet</b> of <i>cursief</i> geeft Vet of cursief.