Pollmann

© Dick Jacobs; Digitale bewerking 22-09-2018 Mark van Loon/Stichting Noviomagus.nl

Huishoudelijke artikelenzaak B. Pollmann

door Dick Jacobs



Tot het huwelijk van mijn ouders, in september 1934, werkte mijn moeder als verkoopster bij de firma Pollmann.
Naar ik mij herinner was de winkel het laatst gevestigd op de hoek van de Grote Markt en de Stikke Hezelstraat, met de ingang aan de Grote Markt.

Pollmann verkocht luxe tot zeer luxe huishoudelijke artikelen. Bestekken van Gero en glaswerk van Glasfabriek Leerdam behoorden bijvoorbeeld tot de vaste collectie.
De z.g. Unica, prachtige glas-ontwerpen van A.D. Copier (1901-1991), werden ook door Pollmann verkocht. Dezelfde ontwerper bedacht ook het beroemde Gildeglas. Dit glas, dat na bijna 90 jaar nog steeds in de handel is, ontbrak ook niet in de collectie van Pollmann.


Een bekend ontwerp van glaskunstenaar A.D. Copier (1901-1991),
gemaakt voor Glasfabriek Leerdam.

Naast prachtig servieswerk verkochten zij ook de uiterst kostbare AGA-fornuizen die alleen door de fabriek zélf geplaatst konden worden. Soms zie je nog wel eens zo'n apparaat, vaak uitgerust met een heetwatersysteem of een cv-boiler. Deze gietijzeren fornuizen hadden ook vaak meerdere ovens, zoals een sudderoven, warmhoudoven en een braadoven.
Opvallend waren de ronde verchroomde of geëmailleerde deksels op het fornuis; ze zagen er precies zo uit als de deksels op een oude ijscowagen.

De klanten van Pollmann waren vaak autoriteiten of gegoede burgers uit de stad.
Zo kocht de toenmalige burgemeester vaak in deze winkel.
Bovendien was Nijmegen, na Den Haag, de belangrijkste 'Indische' stad omdat Nijmegen sinds 1890 de Europese tak van het KNIL, de Koloniale reserve, als standplaats had.
Ook toneelgroepen, die in de stad optraden, kochten bij de firma nogal eens rekwisieten voor op het toneel.

Het personeel werd door de collega's maar ook door de bezoekers bij de voornaam genoemd. Zo had je 'juffrouw Fie (Brandenburg)' en 'juffrouw Mien (Verheijen)' . Omdat mijn moeder van voren ook Mien heette, moest zij haar naam aanpassen en werd het in de winkel 'juffrouw Termien'.
In 1975 verhuisden mijn ouders naar de Praetoriumstraat; vanaf dat moment heette hun huis 'Termien', een naam die jarenlang de gevel heeft gesierd.

Iedere verkoopster had z'n eigen 'klantenkring'. Dus als er een vaste klant binnenkwam dan werd die in principe door de 'eigen' verkoopster geholpen.
Op een dag mocht mijn moeder Jan Musch (1875-1960) helpen, een in die tijd zeer gevierd acteur. Er was nl. tijdens een repetitie op toneel een blaker (een kaarsenhouder) stukgevallen. Er moest dus een nieuwe komen.
Mijn vader en moeder (destijds nog verloofd) bezochten op een avond de voorstelling, waarin Jan Musch meespeelde. Mijn moeder zag toen 'haar' blaker terug op het toneel.

In de tuin van Glasfabriek Leerdam tijdens een personeelsuitje van de firma Pollmann.
Bij de rondleiding maakten ze kennis met de ontwerper A.D. Copier. (de foto dateert van vóór 1935)

Op de foto van links naar rechts: dhr. Pollmann, mevr. Pollmann (?), Mien Verheijen (later gehuwd met Paul de Vries), Fie(t) Brandenburg (later gehuwd met Jo de Lang), een onbekende, mijn moeder Mien (Termien) Jacobs. De drie rechtse personen zijn mij onbekend.

Begin dertiger jaren kreeg mijn moeder als relatiegeschenk van de Gero-fabriek uit Zeist een zilveren jamlepel cadeau.


De jamlepel met op de steel het oude fabrieksembleem

Deze lepel heeft na de geboorte van mijn zussen en mij zijn nut bewezen. Hij werd door mijn ouders vanaf februari 1936 gebruikt voor het voeden van vier kleuters. Ook míjn kinderen hebben er -zij het sporadisch- gebruik van gemaakt. Inmiddels is hij beschikbaar voor weer een nieuwe generatie.
Linksonder op de foto is voor een oplettende lezer duidelijk te zien hoever het zilver door het gebruik in meer dan tachtig jaar is afgesleten.

Eind 1934 trouwden mijn ouders. Op dat moment kwam er dus een einde aan het fijne werk bij deze winkel. Met enkele van haar collega's van toen is ze nog jarenlang bevriend geweest.

Aan haar werk bij Pollmann heeft mijn moeder heel veel liefde voor glaswerk overgehouden. Deze 'tic' heb ik blijkbaar van haar overgenomen.

terug naar Gastredactie-overzicht

Reactie 0:

Dick Jacobs, 23-09-2018: Huishoudelijke artikelenzaak B. Pollmann
Reactie 1:

Redactie, 23-09-2018: We vonden enige foto's in de beeldbank van het Regionaal Archief:


links Broerstraat 36 (RAN D62 voor 1935), rechts Grote Markt (RAN GN4609 in 1961)

Het Archief geeft deze beschrijving bij de linkerfoto: "Geboortehuis Petrus Canisius hoek Broerstraat (nr. 36) Beynumsgas) waar Petrus Canisius op 8 mei 1521 werd geboren. Later Hotel Moderne en daarna winkel en magazijn van galanterieën van de firma Pollmann. Datering 1920-1935"
Reactie 2:

Dick Jacobs, 23-09-2018: De foto van het Broerstraatpand ziende, herinner ik me vaag dat ik daar een keer met inpakmateriaal gespeeld heb. Heb me tot nu toe niet gerealiseerd dat dit uitgerekend de vroegere winkel van Pollmann was. Dit moet dus ongeveer tegenover de Rutex geweest zijn.
Ik weet nog wel dat mijn moeder tijdens mijn spelen veel plezier met het winkelpersoneel had. Dat zijn dus ongetwijfeld haar Oud-collega’s geweest. Ik was toen waarschijnlijk pas een jaar of 4!
Pollmann moet dus nog na 1936 in het pand in de Broerstraat hebben gezeten. Ik ben nl. in 1936 geboren en heb als kleuter in déze winkel met dozen gespeeld. De fotodatering 1920-1935 is dus niet helemaal juist.
Reactie 3:

Connie, 12-04-2020: Wat leuk om over de winkel Pollmann te lezen! Tot op de dag van vandaag worden AGA fornuizen verkocht, met glimmende deksels of niet. Er zijn nu ook wat modernere AGA fornuizen te koop. Gelukkig zijn wij in het bezit van een traditioneel 4 oven fornuis en wij genieten nog elke dag. Op facebook bij de groep AGA Gebruikers kan je er meer over lezen..
Reactie 4:

geennaam, 15-08-2020: Heeft de firma pollmann na de oorlog een winkel gehad in de noodwinkels in de Bisschop Hamerstraat? Zoiets staat mij bij. Je kon er bordjes en bekers krijgen met je naam er op!
Reactie 5:

Hennie Berendsen, 23-09-2020: Ik zoek gegevens over Kunstzalen B. Pollmann, Broerstraat 36 in Nijmegen. Het pand is in februari 1944 verwoest tijdens het geallieerde bombardement.
Zijn er wellicht nazaten van deze Bernard(?) Pollmann bekend en/of is er nog archiefmateriaal m.b.t. deze kunsthandel dan wel kunstzalen?

Ik ben op zoek naar de herkomst van een Tooropwerk met als titel de IJzergieter. Dit werk werd het laatst geëxposeerd voor verkoop eind 1943 bij kunstzalen B. Pollmann te Nijmegen. Mijn vraag is of het voor februari 1944 verkocht werd, dan wel vernietigd is tijdens het bombardement waarbij ook het pand aan de Broerstraat vernield werd met de daarin aanwezige kunstwerken.

Zie ook mijn site jantoorop.com en een recent verschenen artikel in de Gelderlander mbt deze zoektocht.


PGNC 12-11-1943


Broerstraat, maart 1944 (bron: RAN F71018)

Redactie: In de PGNC van 16-11-1943 schrijft Chr. le Roy hierover:
„DE IJZERGIETER"
DOOR JAN TOOROP
Het is weer de heer B. Pollmann, die de hand wist te leggen op een magistraal werk door wijlen Jan Toorop geteekend op papier, gesigneerd en gedateerd 1920.
[..] den ijzergieter, een figuur met entourage, prachtig in het cadre geplaatst en bewerkt met eenvoudig materiaal en passende kleur en wát voor kleur. Venetiaansch rood-groen-blauw-geel, gedragen door de kracht van het Siberisch houtskool. Een monumentaal werk, een epos. [..]
Reactie 6:

Roy Pollmann, 18-09-2021: ik ben een van de nazaten van deze B. Pollmann, hij was mijn overgrootvader. Ik ken meer verhalen over de winkel maar geweldig om dit te lezen vanuit het beeld van iemand die er heeft gewerkt. Ik heb nog foto’s van het interieur van de winkel en van de heer Pollmann.

Redactie: Foto's en verhalen zijn welkom!
Roy: Ik ga even kijken hoe ik dat ga doen.
Ps de man op de foto is niet mijn overgrootvader, ik zal een foto van hem erbij doen.
Reactie 7:

Yvonne Pollmann, 18-09-2021: Ik word via een neef geattendeerd op bovenstaand artikel over de zaak van Pollmann in Nijmegen. Mijn opa was eigenaar van de zaak. Mijn vader heeft er tot het faillissement gewerkt. De man op de foto en de vrouw ernaast herken ik niet als mijn grootouders.
Als er interesse is in meer informatie over latere jaren ben ik heel graag bereid deze te geven.

Redactie: Graag!
Reactie 8:

Dick Jacobs, 19-09-2021: Yvonne Pollmann, leuk dat u reageerde!
Het artikel over de firma Pollmann schreef ik aan de hand van verhalen die mijn moeder vertelde en de bijna 90 jaar oude foto van het personeel.
Ik kon jammer genoeg niet alle personen thuisbrengen die op de foto voorkomen. Bij de twee meest-linkse figuren zette ik ook een vraagteken. Pogingen om een antwoord te krijgen bij de glasfabriek leden jammer genoeg schipbreuk.
U schrijft dat u meer informatie wilt geven over latere jaren. Dat is best interessant; en misschien heeft u zelfs nog foto’s van uw opa of van etalages en het interieur van de zaak?
Reactie 9:

Roy Pollmann, 31-10-2021: Hierbij een aantal foto's van de winkel aan de St. Annastraat 236.
Op foto a staat links mijn overgrootvader de heer Pollmann, en de andere man is mijn opa B. (Bup) Pollmann.


a


b


c


d


e


f


g


h


i


j


k

REAGEER:

Uw aanvullingen of opmerkingen zijn welkom!
Met dit formulier kunt u (nog) geen foto's versturen. Gebruik daarvoor uw e-mailprogramma.
Opmaak kan wel, bv <b>Vet</b> of <i>cursief</i> geeft Vet of cursief.