E-boek

Boekenhoek - E-boek
Her en der zijn op noviomagus.nl diverse complete boeken te vinden. De Boekenhoek is een mooie plaats om ze bij elkaar te zetten. En de rest van de webwereld blijkt een goudland voor schatgravers: met Google als graafgerei deden we al een paar rijke vondsten, die we graag met u delen. Meldt ook uw schatten bij onze BOEKENHOEK! STADSBESCHRIJVING KRONIEK OORLOG INWONERS DIVERS Deze pagina is bijgewerkt op 08-11-2022. Recente toevoegingen zijn gemarkeerd met .

Boekenhoek - E-boek

Her en der zijn op noviomagus.nl diverse complete boeken te vinden. De Boekenhoek is een mooie plaats om ze bij elkaar te zetten.
En de rest van de webwereld blijkt een goudland voor schatgravers: met Google als graafgerei deden we al een paar rijke vondsten, die we graag met u delen.
Meldt ook uw schatten bij onze BOEKENHOEK!

STADSBESCHRIJVING
KRONIEK
OORLOG
INWONERS
DIVERS

Deze pagina is bijgewerkt op 08-11-2022. Recente toevoegingen zijn gemarkeerd met

STADSBESCHRIJVING
boek	beschrijving	naar het boek
Ludovico Guicciardini Beschrijvinghe van alle de Nederlanden 1612 p137-139	Beschrijvinghe van alle de Neder-landen, anderssins ghenoemt Neder-Duytslandt, door M. Lowijs Guicciardijn/ edelman van Florencen: Oversien ende vermeerdert meer dan de helft bij den selven Autheur: met alle de Landt-Caerten der voorseyde Landen, ende vele contrefeytselen der steden natuerlijck ghetrocken. Overgheset in de Nederduytsche spraecke, door Cornelium Kilianum. Nu wederom met verscheyden historien ende aenmerckinghen vermeerdert ende verciert/ door Petrum Montanum. Met een seer wijtloopighe Tafel van de ghedenckweerdichste dinghen. T'Amsterdam, Ghedruckt by Willem Jansz. woonende op het Water; in de vergulde Sonnewyser. Anno 1612.
Isaak Tirion De tegenwoordige Staat der Vereenigde Nederlanden 1741 p191-223	.
Willem de Clerq Zes dagen in Gelderland 1815	In de zomer van 1815 maakte een drietal Hollandse jonge mannen vanuit Amsterdam een tochtje naar Gelderland. Zij bezochten onder meer Arnhem en Nijmegen en de omstreken van deze steden. Een van hen was Willem de Clercq (1795-1844). In zijn dagboekverslag heeft hij aandacht voor stede- én natuurschoon. We citeren hier de passages die Nijmegen en omgeving beschrijven. ( bron: voorwoord , zie ook: 1 2 3 )
J. Buurman Aardrijkskundige beschrijving der stad Nijmegen 1829 VI+66p	Uit het voorwoord: "Het doel, dat ik mij met het zamenstellen van dit werkje heb voorgesteld, is alleen, jonge lieden, op eene gemakkelijke en eenvoudige wijze, met de plaats hunner inwoning meer van nabij bekend te maken." ( bron: Google , zie ook: 1 )
C.H. Clemens De stad Nijmegen en derzelver omstreken 2e druk 1839 16cm 56p	Uit het voorwoord: "Een klein werkje dat de stad Nijmegen en derzelver omstreken den inboorling en den vreemdeling leert kennen, kan niet dan welkom zijn." ( bron: Google , zie ook: 1 )
Stuiversgids voor Nijmegen 1889 18p	Stuiversgids voor Nijmegen, bevattende alle noodige inlichtingen bij en bezoek aan de Stad en hare Omstreken, een volledige lijst van bezienswaardigheden, aanwijzing voor wandelingen en rijtoeren (met opgaaf der Prijzen) enz. enz. Met 9 fraaie platen, een plattegrond der Stad, eene Wandelkaart voor Berg-en-Dal en eene Spoorwegkaart. (collectie Monique de Brock-Bol )
B.A. Kwast Hooge en lage rivieroever bij Nijmegen 1916 20p	Aardrijkskundige beschrijving van de stad aan de Waal, geïllustreerde toelichting bij de gelijknamige schoolplaat van B. Bueninck, beide uitgegeven door Wolters.
Th. Kuijper Het Valkhof en Oud-Nijmegen	Volledige titel: Het Valkhof en Oud-Nijmegen. Beknopte beschrijving van - en historische aanteekeningen omtrent den burcht, de oude gebouwen en de musea van Nijmegen, door Th. Kuijper. Boek- en kunstdrukkerij P.A. Geurts, Nijmegen
Nimwegen 1933 20x12cm 26p	Aardig boekje bedoeld voor Duitsers die vanuit Kleef een bezoekje aan Nijmegen willen brengen. Vol met advertenties van belanghebbende horeca. (collectie Gerrit Danen )
KRONIEK
boek	beschrijving	naar het boek
J. Smetius, J. in de Betouw Chronijk van Nijmegen tot den jaare 1784 1784 18x13cm 16+296+24p	Chronijk van de stad der batavieren, waar in, nevens de beschrijving van Nijmegen, de eerste oorsprong van deeze landen, de grijze oudheid dezer stad, de voortreffelijkheid van haare vrijheden en voorrechten, en de gedenkwaardigste gebeurtenissen, van de vroegste tijden af, kortelijk aangetoond worden door Johannes Smetius. Uit de eigenhandige aantekeningen verbeterd en vermeerderd, voorts vervolgd tot den jaare MDCCLXXXIV. (collectie Mark van Loon )
J. in de Betouw Vervolg der Kronijk van Nijmegen tot den jare 1818 1818 21x12cm 43+5p	(collectie UBN )
H.D.J. van Schevichaven Tweede Vervolg der Kroniek van Nijmegen tot en met den jare 1900 1901 22x14cm 2+74p	(collectie Hans Giesbertz )
Numaga Kroniek van Nijmegen vanaf 1990 1991-	.
OORLOG (zie ook onze oorlogspagina)
boek	beschrijving	naar het boek
G.H.J.B. Bodewes De Gelderlander in Oorlogstijd 1944 22x14cm 86p	Te lezen op TracesOfWar.nl, ingeleid door Frans van den Muijsenberg: "Een van de weinigen die wel rekenschap aflegt is directeur G.H.J.B. Bodewes van dagblad De Gelderlander, die al in november 1944 als Nijmegen nog maar net bevrijd is en de persen amper weer draaien, voor zijn lezers en het nageslacht optekent welke koers de krant heeft gevaren, welke ideële en praktische motieven daaraan ten grondslag lagen en welke consequenties er uiteindelijk aan verbonden waren."
B. Dodenbier Licht in donkere dagen 1946 24x16cm 80p	Dit dagboek verhaalt van de gebeurtenissen in Nijmegen in de laatste maanden van 1944. Het is een persoonlijk relaas. En omdat de schrijver -ondanks het gevaar- herhaaldelijk eropuit ging, geeft het informatie over grote delen van Nijmegen. (collectie Mark van Loon )
Alfons E. Brinkhuis De fatale aanval 1984 30x21cm 143p 16Mb	Opzet of vergissing? De waarheid over de mysterieuze Amerikaanse bombardementen op Nijmegen, Arnhem, Enschede en Deventer op 22 februari 1944. In dit boek wordt onopgesmukt verslag gedaan over al het wel en wee in en boven de betrokken steden op die bange, tragische dag. Met authentiek fotomateriaal. (bron: De fatale aanval , zie ook: 1 2 3 )
Rita Reekers Oorlogservaren in Nijmegen dagboek 17 sep 1944 - 18 jan 1945 manuscript	September 1944. De Zusters van OLV van Amersfoort hebben het druk in hun villa 'Stella Maris' nabij het Keizer Karelplein. Behalve de zusters herbergt de villa ook enkele oudere dames en ingekwartierde Duitse soldaten. Dan wordt de stad overrompeld door oorlogsgeweld: Market Garden is begonnen. Granaatinslagen, sluipschutters en brandstichting maken de eerste bevrijdingsweken levensgevaarlijk en houden de zusters benauwd in de schuilkelder.
W. Imar Kula Storm over Nijmegen 1944-1945 1945 16x12cm 32p	Enkele maanden na september 1944 wordt door W. Imar Kula de herinnering aan die verschrikkelijke dagen aan het papier toevertrouwd. Het boekje beleeft in korte tijd zeker 5 drukken, en wordt in het Engels vertaald. Na een korte terugblik op de beginjaren van de oorlog volgt een gedetailleerd verslag van de bevrijdingsmaanden. (Dit is een van de vroegere drukken als pdf-bestand. Voor een html-versie van de periode 11-23 september 1944, zie: 1 )
Coba Jansen Mijn dagboek van de oorlogsjaren 1940-1945 2006 6,4MB	Coba Jansen heeft in 1946 en 1947 haar aantekeningen uit de oorlogstijd in het net overgeschreven, met hier en daar een plaatje erbij. Voor Coba waren het herinneringen aan een periode, waarin de wereld op zijn kop stond. Een oorlogstijd, die het leven van de vrome gezusters Jansen voorgoed heeft veranderd. Ria en Nico Spierings erfden het dagboek en publiceerden het als internetboek. (bron: voorwoord )
Kenneth Taylor War Diary, 1944 2005	Kenneth Taylor (87 in 2005) was the Signals Officer in the 6th Battalion of Green Howards, in the Allied Expeditionary Force which landed in Normandy in northern France on D-Day, June 6, 1944. He kept a diary of his experiences as his unit advanced north-eastwards across France, through Belgium, and eventually reached Nijmegen in Holland on 24 September. The diary continues until 11 December, 1944. (bron: introduction to the diary , zie ook: 1 )
INWONERS
boek	beschrijving	naar het boek
PTT Naamlijst voor den Telefoondienst 1915	Alle Nederlandse telefoonnummers passen in 1915 nog in één boek. In Nijmegen zijn er dan 1676 aansluitingen.
PTT Naamlijst voor de interlocale Telefoondienst 1950	Een aardige bron van informatie, dit telefoonboek uit 1950. De pagina's die betrekking hebben op Nijmegen zijn door ons gedigitaliseerd en geheel doorzoekbaar. Uw hulp is welkom voor de tekstcorrectie van enkele pagina's.
G. Lemmens H. de Heiden Grafzerken in de St. Stevenskerk plus Index op de Grafregisters ca. 2007	Deze publicaties zijn het resultaat van een onderzoek door G. Lemmens en H. de Heiden, uitgevoerd omstreeks 2007. Er zijn verwijzingen opgenomen naar eerdere vergelijkbare uitgaven uit 1912 en 1936. We hebben de tekst aangepast voor weergave in een browser waardoor die eenvoudiger doorzoekbaar is. Ook zijn enkele kennelijke foutjes gecorrigeerd.
DIVERS
boek	beschrijving	naar het boek
auteur onbekend Mariken van Nieumeghen geschreven ca. 1500-1515	Die waerachtige ende een seer wonderlijcke historie van Mariken van Nieumeghen die meer dan seven jaren metten duvel woende ende verkeerde... (bron: Project Laurens Jz Coster , zie ook: 1 2 )
Van Lymborch? Getijdenboek The Tenschert Hours vijftiende eeuw	Dat het een zeer bijzonder boekje is, betwist niemand. Maar wie maakte het? In 2013 werd in België een tot dan toe onbekend getijdenboek geveild met 30 uitzonderlijk fraaie tekeningen. De antiquaar die het kocht, schrijft het toe aan de Nijmeegse Gebroeders Van Lymborch maar niet alle experts delen zijn mening. In 2016 was het op een drukbezocht weekend te zien in Museum Het Valkhof, nu kunt u hier in alle rust de afbeeldingen tot in detail bekijken. ( zie ook 1 )
P.C.G. Guyot De eerbewijzing in 1546 te Nijmegen aan keizer Karel V betoond 1849 30p	De eerbewijzing in 1546 te Nijmegen aan keizer Karel V betoond, en diens eerbiediging van een der privilegiën dier stad.
De intocht van Karel V in 1546 1890	MASKERADE GEHOUDEN DOOR DE LEDEN VAN HET LEIDSCHE STUDENTEN-CORPS, den 24sten Juni 1890, Ter viering van den 315den Verjaardag der Leidsche Hoogeschool, VOORSTELLENDE DE INTOCHT VAN KAREL V BINNEN NIJMEGEN, op den 9 Februari 1546. Overeenkomstig de Teekeningen, door de Commissarissen tot Regeling der maskerade verstrekt, en onder hun toezicht geteekend en op steen gebracht door G.J. BOS.
Officieele Feestgids voor de Maskeradefeesten 1890	Officieele Feestgids voor de Maskeradefeesten te Nijmegen 30 Juni tot 2 Juli 1890, bij gelegenheid van den door H.H. Leische studenten voor te stellen Intocht van Keizer Karel V als Hertog van Gelre te Nijmegen in 1546, bevattende de beschrijving van den stoet, met opgave der namen van de deelnemers en alle Programma's voor verdere feestelijkheden.
Johannes Smetius sr Oppidum Batavorum / Nijmegen, stad der Bataven 1644	In 1644/5 verscheen een al snel beroemd boek over de vroegste geschiedenis van Nederland: Oppidum Batavorum, seu Noviomagum (Nijmegen, stad der Bataven). De Nijmeegse predikant en oudheidkundige Johannes Smetius betoogde daarin dat Nijmegen de oudste en ooit belangrijkste stad van Nederland was. Uit het Latijn vertaald door Leo Nellissen, Toon Bastiaensen en Sandra Langereis. (bron: www.stilus.nl)
Johannes Smetius jr Antiquitates Neomagenses / Nijmeegse Oudheden 1678	Nijmeegse Oudheden beschrijft de uitgebreide collectie Romeinse vondsten en munten die vader en zoon Smetius in de zeventiende eeuw verzameld hadden. Smetius heeft zijn werk in 1678 uitgegeven, tijdens de onderhandelingen van de Vrede van Nijmegen. Zijn collectie had al snel grote faam verworven onder de diplomaten en zijn Latijnse catalogus bevestigde deze roem. Door Leo Nellissen uit het Latijn vertaald. (bron: www.stilus.nl)
Gisbert Cuper Monumenta antiqua inedita / Onuitgegeven oude gedenktekenen 1687 (1694)	Nederlandse vertaling van het Latijnse werk dat Deventer hoogleraar en politicus Gisbert Cuper in 1687 gepubliceerd heeft. Hij bespreekt in zijn Monumenta antiqua inedita een aantal recent ontdekte Romeinse vondsten, uit met name Nijmegen en Kleef. Vertaling door Leo Nellissen. (bron: www.stilus.nl)
Cornelis Zillesen Beschryving van den Watersnood van't jaar MDCCXCIX (1799) 1800	Aandoenlijk zijn de gebeurtenissen dezen Winter voorgevallen; na een ongekend strenge Vorst gingen de Rivieren los en door het vernielend geweld van Water en IJs bezweken de stevigste dijken. In korte oogenblikken verpletterde het ijs gebouwen welke de eeuwen konden verduuren, het gedruis van water en ijs paarde zich hier met het geschrei der ongelukkigen. Een treur-toneel dat met geen pen te beschrijven is... ( bron: Google, zie ook 1 )
Beschrijving van den Nederlandschen watersnood in Louwmaand van 1820 1820 Uitgegeven ten Voordeele der Ongelukkigen	De Watersnood in den aanvang des tegenwoordigen jaars is, en door het verrassende van zijn bestaan, en door de ontzettende hoogte tot welke hij zich verhief al te merkwaardig om niet afzonderlijk te worden opgeteekend. Eene enkele voordragt der gebeurtenissen, meestal tot een dor Courantennieuws behoorende, zoude in zich zelve te onbeduidende geweest zijn om de aandacht des Lezers te boeijen. ( bron: Google )
De zilveren bruiloft van den wel-edelen heer Bern. Joh. Jos. Franc. Bahlmann en mevrouw Maria Agnes Elisabeth Biederlack, 8 julij 1855 1855 40p	"Een der schoonste particuliere feesten [..] op nederlandschen bodem gevierd [..] opgeteekend [..] als eene aangename herinnering voor het Jubelpaar en de Feestgenooten". Uitgebreide beschrijving van het vijf(!) dagen durende feest op het buiten van de familie, de villa Geldersch Hof. (collectie Jeroen de Groot )
T.J. Stieltjes Het slechten der vestingwerken van Nijmegen 1868 31p	volledige titel: Is het slechten der vestingwerken van Nijmegen in het belang van ’s lands verdediging noodig? Toestemmend beantwoord door T.J. Stieltjes. (collectie Dhr. W. Kuppens )
T.J. Stieltjes De noodzakelijkheid van de slooping der vestingwerken van Nijmegen 1868 8p	volledige titel: De noodzakelijkheid van de slooping der vestingwerken van Nijmegen nader aangetoond, door T.J. Stieltjes. (collectie Dhr. W. Kuppens )
H.D.J. van Schevichaven Penschetsen uit Nijmegen's verleden 1898 1901 1904
G.F. Haspels Herrijzenis 1903	Roman gesitueerd in de nadagen van de vestingstad Nijmegen, met hier en daar gedetailleerde stadsbeschrijvingen. De titel duidt op het nieuwe leven van de stad en van de hoofdpersonen, dat niet bereikt wordt "dan over puinhoopen, niet dan nadat er muren geslecht en dooden gevallen zijn." De schrijver werd in 1864 geboren in Nijmegen. Digitaal in drie delen: Deel 1, Deel 2, Deel 3. (bron: www.dbnl.org , zie ook: 1 2 3 )
Reglement voor de Broederschap Naastenliefde 1914 15p	ARTIKEL 1. Het doel der Broederschap is om bij overlijden hare leden eene nette begrafenis te verzekeren, naar gelang van deelname, op de wijze en onder de voorwaarden als bij de bepalingen van dit Reglement wordt omschreven. ( zie ook: 1 )
Maarten-Jan Dongelmans De muze tot geleide. De geschiedenis van de Koninklijke Zangvereniging Nijmeegs Mannenkoor 1859-1984 1984 22x15cm 122p	In de nazomer van 1859 achtten enkele Nijmeegse jongelui de tijd rijp een poging te wagen tot vorming van een nieuw, profaan en interconfessioneel mannenkoor. Dat werd het Nijmeegsch Mannenkoor, sinds 1909 Koninklijk. ( bron: www.nijmeegsmannenkoor.nl )
W.T.M. Frijhoff Gods gave afgewezen. Op zoek naar genezing van de pest: Nijmegen, 1635-1636 1991 Volkskundig Bulletin 17,2 p143-170 18MB	In de jaren 1635-1637 woedde ook in Nijmegen een pestepidemie. Stadsdokter IJsbrand van Diemerbroeck schreef er later een invloedrijk boek over. Frijhoff leest tussen de regels van de 120 beschreven pestgevallen en schetst de verhouding tussen arts en leek in de 17e eeuw. (zie ook: 1 )
Maarten Hageman Het kwade exempel van Gelre 2005 25x17cm 453p 5MB	In 1569 sprak Alva's beruchte Raad van Beroerten ('Bloedraad') een ongekend hard vonnis uit over de Gelderse stad Nijmegen: tientallen inwoners en stadsbestuurders werden als 'ketters' en 'rebellen' voor eeuwig verbannen uit alle landen van de Spaanse koning Filips II, terwijl al hun eigendommen geconfisqueerd werden. Waarom riep Alva deze stad zo hardhandig tot de orde? (bron: Uitgeverij Vantilt , zie ook: 1 2 )
Pauline van de Ven De man met de hoed 2006 507p	Meeslepende roman over de lotgevallen van een Nijmeegse fabrikantenfamilie. Michel Bury (1879-1948) was oprichter van kunstzijdespinnerij Nyma, ooit de grootste werkgever van Nijmegen. De internetversie biedt (als eerste Nederlandse 'hyperboek') naast de tekst ook foto’s, brieven, geluidsfragmenten en andere aandenkens. Deels uit de collectie van de schrijfster, deels aangevuld door lezers. (zie ook: 1 2 )
Peter de Wit Keetjes & Kroegen, Honderd jaar Peeman Dranken 2008 70p	Ooit stonden ze op de nominatie gemeentelijk monument te worden: de Peemankeetjes. Van deze Nijmeegse kiosken in chaletstijl is nog slechts één origineel exemplaar overgebleven. Dat staat nu in de tuin van een nazaat van drankenhandelaar Peeman. Eens waren er twaalf Peemankeetjes, maar die zijn allemaal ofwel verdwenen, ofwel drastisch verbouwd. ( bron: Peeman , zie ook: 1 )
Café Groenewoud 250 jaar 2013 64p	In 1763 werd bij de splitsing Groenestraat-Postweg een T-vormige boerderij gebouwd. Het werd al spoedig een herberg en draagt al zeker sinds 1820 de naam (Het) Groenewoud. André Sonneville deed onderzoek naar de geschiedenis. ( zie ook: 1 )
boek	beschrijving	naar het boek

STADSBESCHRIJVING

boek

beschrijving

naar het boek

Ludovico Guicciardini
Beschrijvinghe van alle de Nederlanden
1612
p137-139

Beschrijvinghe van alle de Neder-landen, anderssins ghenoemt Neder-Duytslandt, door M. Lowijs Guicciardijn/ edelman van Florencen: Oversien ende vermeerdert meer dan de helft bij den selven Autheur: met alle de Landt-Caerten der voorseyde Landen, ende vele contrefeytselen der steden natuerlijck ghetrocken. Overgheset in de Nederduytsche spraecke, door Cornelium Kilianum. Nu wederom met verscheyden historien ende aenmerckinghen vermeerdert ende verciert/ door Petrum Montanum. Met een seer wijtloopighe Tafel van de ghedenckweerdichste dinghen. T'Amsterdam, Ghedruckt by Willem Jansz. woonende op het Water; in de vergulde Sonnewyser. Anno 1612.

Isaak Tirion
De tegenwoordige Staat der Vereenigde Nederlanden
1741
p191-223

Willem de Clerq
Zes dagen in Gelderland
1815

In de zomer van 1815 maakte een drietal Hollandse jonge mannen vanuit Amsterdam een tochtje naar Gelderland. Zij bezochten onder meer Arnhem en Nijmegen en de omstreken van deze steden. Een van hen was Willem de Clercq (1795-1844). In zijn dagboekverslag heeft hij aandacht voor stede- én natuurschoon.
We citeren hier de passages die Nijmegen en omgeving beschrijven. ( bron: voorwoord , zie ook: 1 2 3 )

J. Buurman
Aardrijkskundige beschrijving der stad Nijmegen
1829
VI+66p

Uit het voorwoord: "Het doel, dat ik mij met het zamenstellen van dit werkje heb voorgesteld, is alleen, jonge lieden, op eene gemakkelijke en eenvoudige wijze, met de plaats hunner inwoning meer van nabij bekend te maken." ( bron: Google , zie ook: 1 )

C.H. Clemens
De stad Nijmegen en derzelver omstreken
2e druk 1839
16cm 56p

Uit het voorwoord: "Een klein werkje dat de stad Nijmegen en derzelver omstreken den inboorling en den vreemdeling leert kennen, kan niet dan welkom zijn." ( bron: Google , zie ook: 1 )

Stuiversgids voor Nijmegen
1889
18p

Stuiversgids voor Nijmegen, bevattende alle noodige inlichtingen bij en bezoek aan de Stad en hare Omstreken, een volledige lijst van bezienswaardigheden, aanwijzing voor wandelingen en rijtoeren (met opgaaf der Prijzen) enz. enz. Met 9 fraaie platen, een plattegrond der Stad, eene Wandelkaart voor Berg-en-Dal en eene Spoorwegkaart. (collectie Monique de Brock-Bol )

B.A. Kwast
Hooge en lage rivieroever bij Nijmegen
1916
20p

Aardrijkskundige beschrijving van de stad aan de Waal, geïllustreerde toelichting bij de gelijknamige schoolplaat van B. Bueninck, beide uitgegeven door Wolters.

Th. Kuijper
Het Valkhof en Oud-Nijmegen

Volledige titel: Het Valkhof en Oud-Nijmegen. Beknopte beschrijving van - en historische aanteekeningen omtrent den burcht, de oude gebouwen en de musea van Nijmegen, door Th. Kuijper. Boek- en kunstdrukkerij P.A. Geurts, Nijmegen

Nimwegen
1933
20x12cm 26p

Aardig boekje bedoeld voor Duitsers die vanuit Kleef een bezoekje aan Nijmegen willen brengen. Vol met advertenties van belanghebbende horeca. (collectie Gerrit Danen )

KRONIEK

boek

beschrijving

naar het boek

J. Smetius, J. in de Betouw
Chronijk van Nijmegen
tot den jaare 1784
1784
18x13cm 16+296+24p

Chronijk van de stad der batavieren, waar in, nevens de beschrijving van Nijmegen, de eerste oorsprong van deeze landen, de grijze oudheid dezer stad, de voortreffelijkheid van haare vrijheden en voorrechten, en de gedenkwaardigste gebeurtenissen, van de vroegste tijden af, kortelijk aangetoond worden door Johannes Smetius. Uit de eigenhandige aantekeningen verbeterd en vermeerderd, voorts vervolgd tot den jaare MDCCLXXXIV. (collectie Mark van Loon )

J. in de Betouw
Vervolg der Kronijk van Nijmegen
tot den jare 1818
1818
21x12cm 43+5p

(collectie UBN )

H.D.J. van Schevichaven
Tweede Vervolg der Kroniek van Nijmegen tot en met den jare 1900
1901
22x14cm 2+74p

(collectie Hans Giesbertz )

Numaga
Kroniek van Nijmegen vanaf 1990
1991-

OORLOG (zie ook onze oorlogspagina)

boek

beschrijving

naar het boek

G.H.J.B. Bodewes
De Gelderlander in Oorlogstijd
1944
22x14cm 86p

Te lezen op TracesOfWar.nl, ingeleid door Frans van den Muijsenberg: "Een van de weinigen die wel rekenschap aflegt is directeur G.H.J.B. Bodewes van dagblad De Gelderlander, die al in november 1944 als Nijmegen nog maar net bevrijd is en de persen amper weer draaien, voor zijn lezers en het nageslacht optekent welke koers de krant heeft gevaren, welke ideële en praktische motieven daaraan ten grondslag lagen en welke consequenties er uiteindelijk aan verbonden waren."

B. Dodenbier
Licht in donkere dagen
1946
24x16cm 80p

Dit dagboek verhaalt van de gebeurtenissen in Nijmegen in de laatste maanden van 1944. Het is een persoonlijk relaas. En omdat de schrijver -ondanks het gevaar- herhaaldelijk eropuit ging, geeft het informatie over grote delen van Nijmegen. (collectie Mark van Loon )

Alfons E. Brinkhuis
De fatale aanval
1984
30x21cm 143p 16Mb

Opzet of vergissing? De waarheid over de mysterieuze Amerikaanse bombardementen op Nijmegen, Arnhem, Enschede en Deventer op 22 februari 1944. In dit boek wordt onopgesmukt verslag gedaan over al het wel en wee in en boven de betrokken steden op die bange, tragische dag. Met authentiek fotomateriaal. (bron: De fatale aanval , zie ook: 1 2 3 )

Rita Reekers
Oorlogservaren in Nijmegen
dagboek 17 sep 1944 - 18 jan 1945
manuscript

September 1944. De Zusters van OLV van Amersfoort hebben het druk in hun villa 'Stella Maris' nabij het Keizer Karelplein. Behalve de zusters herbergt de villa ook enkele oudere dames en ingekwartierde Duitse soldaten. Dan wordt de stad overrompeld door oorlogsgeweld: Market Garden is begonnen. Granaatinslagen, sluipschutters en brandstichting maken de eerste bevrijdingsweken levensgevaarlijk en houden de zusters benauwd in de schuilkelder.

W. Imar Kula
Storm over Nijmegen 1944-1945
1945
16x12cm 32p

Enkele maanden na september 1944 wordt door W. Imar Kula de herinnering aan die verschrikkelijke dagen aan het papier toevertrouwd. Het boekje beleeft in korte tijd zeker 5 drukken, en wordt in het Engels vertaald. Na een korte terugblik op de beginjaren van de oorlog volgt een gedetailleerd verslag van de bevrijdingsmaanden.
(Dit is een van de vroegere drukken als pdf-bestand. Voor een html-versie van de periode 11-23 september 1944, zie: 1 )

Coba Jansen
Mijn dagboek van de oorlogsjaren 1940-1945
2006
6,4MB

Coba Jansen heeft in 1946 en 1947 haar aantekeningen uit de oorlogstijd in het net overgeschreven, met hier en daar een plaatje erbij. Voor Coba waren het herinneringen aan een periode, waarin de wereld op zijn kop stond. Een oorlogstijd, die het leven van de vrome gezusters Jansen voorgoed heeft veranderd. Ria en Nico Spierings erfden het dagboek en publiceerden het als internetboek. (bron: voorwoord )

Kenneth Taylor
War Diary, 1944
2005

Kenneth Taylor (87 in 2005) was the Signals Officer in the 6th Battalion of Green Howards, in the Allied Expeditionary Force which landed in Normandy in northern France on D-Day, June 6, 1944. He kept a diary of his experiences as his unit advanced north-eastwards across France, through Belgium, and eventually reached Nijmegen in Holland on 24 September. The diary continues until 11 December, 1944. (bron: introduction to the diary , zie ook: 1 )

INWONERS

boek

beschrijving

naar het boek

PTT
Naamlijst voor den Telefoondienst
1915

Alle Nederlandse telefoonnummers passen in 1915 nog in één boek. In Nijmegen zijn er dan 1676 aansluitingen.

PTT
Naamlijst voor de interlocale Telefoondienst
1950

Een aardige bron van informatie, dit telefoonboek uit 1950. De pagina's die betrekking hebben op Nijmegen zijn door ons gedigitaliseerd en geheel doorzoekbaar. Uw hulp is welkom voor de tekstcorrectie van enkele pagina's.

G. Lemmens
H. de Heiden
Grafzerken in de St. Stevenskerk
plus
Index op de Grafregisters
ca. 2007

Deze publicaties zijn het resultaat van een onderzoek door G. Lemmens en H. de Heiden, uitgevoerd omstreeks 2007.
Er zijn verwijzingen opgenomen naar eerdere vergelijkbare uitgaven uit 1912 en 1936.
We hebben de tekst aangepast voor weergave in een browser waardoor die eenvoudiger doorzoekbaar is. Ook zijn enkele kennelijke foutjes gecorrigeerd.

DIVERS

boek

beschrijving

naar het boek

auteur onbekend
Mariken van Nieumeghen
geschreven ca. 1500-1515

Die waerachtige ende een seer wonderlijcke historie van Mariken van Nieumeghen die meer dan seven jaren metten duvel woende ende verkeerde... (bron: Project Laurens Jz Coster , zie ook: 1 2 )

Van Lymborch?
Getijdenboek
The Tenschert Hours
vijftiende eeuw

Dat het een zeer bijzonder boekje is, betwist niemand. Maar wie maakte het? In 2013 werd in België een tot dan toe onbekend getijdenboek geveild met 30 uitzonderlijk fraaie tekeningen. De antiquaar die het kocht, schrijft het toe aan de Nijmeegse Gebroeders Van Lymborch maar niet alle experts delen zijn mening. In 2016 was het op een drukbezocht weekend te zien in Museum Het Valkhof, nu kunt u hier in alle rust de afbeeldingen tot in detail bekijken. ( zie ook 1 )

P.C.G. Guyot
De eerbewijzing in 1546 te Nijmegen aan keizer Karel V betoond
1849
30p

De eerbewijzing in 1546 te Nijmegen aan keizer Karel V betoond, en diens eerbiediging van een der privilegiën dier stad.

De intocht van Karel V in 1546
1890

MASKERADE GEHOUDEN DOOR DE LEDEN VAN HET LEIDSCHE STUDENTEN-CORPS, den 24sten Juni 1890, Ter viering van den 315den Verjaardag der Leidsche Hoogeschool, VOORSTELLENDE DE INTOCHT VAN KAREL V BINNEN NIJMEGEN, op den 9 Februari 1546. Overeenkomstig de Teekeningen, door de Commissarissen tot Regeling der maskerade verstrekt, en onder hun toezicht geteekend en op steen gebracht door G.J. BOS.

Officieele Feestgids voor de Maskeradefeesten
1890

Officieele Feestgids voor de Maskeradefeesten te Nijmegen 30 Juni tot 2 Juli 1890, bij gelegenheid van den door H.H. Leische studenten voor te stellen Intocht van Keizer Karel V als Hertog van Gelre te Nijmegen in 1546, bevattende de beschrijving van den stoet, met opgave der namen van de deelnemers en alle Programma's voor verdere feestelijkheden.

Johannes Smetius sr
Oppidum Batavorum /
Nijmegen, stad der Bataven
1644

In 1644/5 verscheen een al snel beroemd boek over de vroegste geschiedenis van Nederland: Oppidum Batavorum, seu Noviomagum (Nijmegen, stad der Bataven). De Nijmeegse predikant en oudheidkundige Johannes Smetius betoogde daarin dat Nijmegen de oudste en ooit belangrijkste stad van Nederland was.
Uit het Latijn vertaald door Leo Nellissen, Toon Bastiaensen en Sandra Langereis. (bron: www.stilus.nl)

Johannes Smetius jr
Antiquitates Neomagenses /
Nijmeegse Oudheden
1678

Nijmeegse Oudheden beschrijft de uitgebreide collectie Romeinse vondsten en munten die vader en zoon Smetius in de zeventiende eeuw verzameld hadden. Smetius heeft zijn werk in 1678 uitgegeven, tijdens de onderhandelingen van de Vrede van Nijmegen. Zijn collectie had al snel grote faam verworven onder de diplomaten en zijn Latijnse catalogus bevestigde deze roem.
Door Leo Nellissen uit het Latijn vertaald. (bron: www.stilus.nl)

Gisbert Cuper
Monumenta antiqua inedita /
Onuitgegeven oude gedenktekenen
1687 (1694)

Nederlandse vertaling van het Latijnse werk dat Deventer hoogleraar en politicus Gisbert Cuper in 1687 gepubliceerd heeft. Hij bespreekt in zijn Monumenta antiqua inedita een aantal recent ontdekte Romeinse vondsten, uit met name Nijmegen en Kleef.
Vertaling door Leo Nellissen. (bron: www.stilus.nl)

Cornelis Zillesen
Beschryving van den Watersnood van't jaar MDCCXCIX (1799)
1800

Aandoenlijk zijn de gebeurtenissen dezen Winter voorgevallen; na een ongekend strenge Vorst gingen de Rivieren los en door het vernielend geweld van Water en IJs bezweken de stevigste dijken. In korte oogenblikken verpletterde het ijs gebouwen welke de eeuwen konden verduuren, het gedruis van water en ijs paarde zich hier met het geschrei der ongelukkigen. Een treur-toneel dat met geen pen te beschrijven is... ( bron: Google, zie ook 1 )

Beschrijving van den Nederlandschen watersnood in Louwmaand van 1820
1820
Uitgegeven ten Voordeele der Ongelukkigen

De Watersnood in den aanvang des tegenwoordigen jaars is, en door het verrassende van zijn bestaan, en door de ontzettende hoogte tot welke hij zich verhief al te merkwaardig om niet afzonderlijk te worden opgeteekend. Eene enkele voordragt der gebeurtenissen, meestal tot een dor Courantennieuws behoorende, zoude in zich zelve te onbeduidende geweest zijn om de aandacht des Lezers te boeijen. ( bron: Google )

De zilveren bruiloft van den wel-edelen heer Bern. Joh. Jos. Franc. Bahlmann en mevrouw Maria Agnes Elisabeth Biederlack, 8 julij 1855
1855
40p

"Een der schoonste particuliere feesten [..] op nederlandschen bodem gevierd [..] opgeteekend [..] als eene aangename herinnering voor het Jubelpaar en de Feestgenooten".
Uitgebreide beschrijving van het vijf(!) dagen durende feest op het buiten van de familie, de villa Geldersch Hof.
(collectie Jeroen de Groot )

T.J. Stieltjes
Het slechten der vestingwerken van Nijmegen
1868
31p

volledige titel: Is het slechten der vestingwerken van Nijmegen in het belang van ’s lands verdediging noodig? Toestemmend beantwoord door T.J. Stieltjes.
(collectie Dhr. W. Kuppens )

T.J. Stieltjes
De noodzakelijkheid van de slooping der vestingwerken van Nijmegen
1868
8p

volledige titel: De noodzakelijkheid van de slooping der vestingwerken van Nijmegen nader aangetoond, door T.J. Stieltjes.
(collectie Dhr. W. Kuppens )

H.D.J. van Schevichaven
Penschetsen uit Nijmegen's verleden
1898 1901 1904

G.F. Haspels
Herrijzenis
1903

Roman gesitueerd in de nadagen van de vestingstad Nijmegen, met hier en daar gedetailleerde stadsbeschrijvingen. De titel duidt op het nieuwe leven van de stad en van de hoofdpersonen, dat niet bereikt wordt "dan over puinhoopen, niet dan nadat er muren geslecht en dooden gevallen zijn." De schrijver werd in 1864 geboren in Nijmegen.
Digitaal in drie delen: Deel 1, Deel 2, Deel 3.
(bron: www.dbnl.org , zie ook: 1 2 3 )

Reglement voor de Broederschap Naastenliefde
1914
15p

ARTIKEL 1.
Het doel der Broederschap is om bij overlijden hare leden eene nette begrafenis te verzekeren, naar gelang van deelname, op de wijze en onder de voorwaarden als bij de bepalingen van dit Reglement wordt omschreven. ( zie ook: 1 )

Maarten-Jan Dongelmans
De muze tot geleide. De geschiedenis van de Koninklijke Zangvereniging Nijmeegs Mannenkoor 1859-1984
1984
22x15cm 122p

In de nazomer van 1859 achtten enkele Nijmeegse jongelui de tijd rijp een poging te wagen tot vorming van een nieuw, profaan en interconfessioneel mannenkoor. Dat werd het Nijmeegsch Mannenkoor, sinds 1909 Koninklijk. ( bron: www.nijmeegsmannenkoor.nl )

W.T.M. Frijhoff
Gods gave afgewezen. Op zoek naar genezing van de pest: Nijmegen, 1635-1636
1991
Volkskundig Bulletin 17,2 p143-170 18MB

In de jaren 1635-1637 woedde ook in Nijmegen een pestepidemie. Stadsdokter IJsbrand van Diemerbroeck schreef er later een invloedrijk boek over. Frijhoff leest tussen de regels van de 120 beschreven pestgevallen en schetst de verhouding tussen arts en leek in de 17e eeuw. (zie ook: 1 )

Maarten Hageman
Het kwade exempel van Gelre
2005
25x17cm 453p 5MB

In 1569 sprak Alva's beruchte Raad van Beroerten ('Bloedraad') een ongekend hard vonnis uit over de Gelderse stad Nijmegen: tientallen inwoners en stadsbestuurders werden als 'ketters' en 'rebellen' voor eeuwig verbannen uit alle landen van de Spaanse koning Filips II, terwijl al hun eigendommen geconfisqueerd werden. Waarom riep Alva deze stad zo hardhandig tot de orde? (bron: Uitgeverij Vantilt , zie ook: 1 2 )

Pauline van de Ven
De man met de hoed
2006
507p

Meeslepende roman over de lotgevallen van een Nijmeegse fabrikantenfamilie. Michel Bury (1879-1948) was oprichter van kunstzijdespinnerij Nyma, ooit de grootste werkgever van Nijmegen.
De internetversie biedt (als eerste Nederlandse 'hyperboek') naast de tekst ook foto’s, brieven, geluidsfragmenten en andere aandenkens. Deels uit de collectie van de schrijfster, deels aangevuld door lezers. (zie ook: 1 2 )

Peter de Wit
Keetjes & Kroegen, Honderd jaar Peeman Dranken
2008
70p

Ooit stonden ze op de nominatie gemeentelijk monument te worden: de Peemankeetjes. Van deze Nijmeegse kiosken in chaletstijl is nog slechts één origineel exemplaar overgebleven. Dat staat nu in de tuin van een nazaat van drankenhandelaar Peeman. Eens waren er twaalf Peemankeetjes, maar die zijn allemaal ofwel verdwenen, ofwel drastisch verbouwd. ( bron: Peeman , zie ook: 1 )

Café Groenewoud 250 jaar
2013
64p

In 1763 werd bij de splitsing Groenestraat-Postweg een T-vormige boerderij gebouwd. Het werd al spoedig een herberg en draagt al zeker sinds 1820 de naam (Het) Groenewoud. André Sonneville deed onderzoek naar de geschiedenis. ( zie ook: 1 )

boek

beschrijving

naar het boek

Reactie 1:

Mimoun Salmi, 21-07-2014: Ik wonte bij familie jansen in asterstraat 6 6531 in het mooie nijmegen stad. Ik werkte in 1969 en 1970 bij kunstzijdespinnerij NYMA Winselingsweg 12 6541 AK en bij FRIDEN NV. iK vergete nooit ! Ik zoek gratis online boeken over nijmegen om dat ik vriend van de nijmegenstad bedankt mensen tot volgen de keer.

Reactie 2:

Leo Nellissen, 27-02-2017: Nederlandse vertalingen van Oppidum Batavorum en Antiquitates Neomagenses.

Reactie 3:

Astrid Beckers, 08-04-2020: het Regionaal Archief Nijmegen heeft de 8 boeken met transcripties van de Nijmeegse stadsrekeningen uit de periode 1385-1543 online staan. Deze zijn rond 1905 uitgegeven door onder andere de heer Schevichaven.
Hier de link naar het eerste boek. Dan zal de rest goed te vinden zijn...

Redactie: dat is een mooie bron. We mogen blij zijn dat die oude handschriften ontcijferd en in druk uitgegeven zijn, en nu online door te bladeren. Maar het onderzoek naar de stadsgeschiedenis zou er nog meer van profiteren als ze ook goed te doorzoeken zouden zijn, nu bevat de OCR te veel fouten.

REAGEER:

Uw aanvullingen of opmerkingen zijn welkom!
Met dit formulier kunt u (nog) geen foto's versturen. Gebruik daarvoor uw e-mailprogramma.
Opmaak kan wel, bv <b>Vet</b> of <i>cursief</i> geeft Vet of cursief.