Actueel1

Actueel

Vanmiddag (3 mei 2001, 16.30 uur) is onder toeziend oog van onder ander wethouder Depla, in de Burchtstraat in Nijmegen, ter hoogte van C&A, een bijzondere vondst veilig gesteld. Het gaat om een loden doodskist (zonder deksel) met daarin het lichaam van een vrouw. De kist, die oorspronkelijk was omgeven met een houten buitenzijde, stamt uit de Romeinse tijd, ongeveer 400 na Christus. Het twee meter lange gevaarte werd door middel van een houten plaat en balken gezekerd, waarna het met behulp van de aanwezige shovel omhoog getakeld werd. De weergoden droegen aan het spektakel bij door op het moment dat de kist werd gelift, een ware wolkbruik op de aanwezigen los te laten.... Naar het schijnt is dit voor Nijmegen een bijzondere en unieke vondst. Blijkbaar is de overledene een belangrijk persoon geweest gezien de voor die tijd bijzondere kostbare manier van begraven.

Zie verder de persberichten onder aan de pagina!!!

De onderstaande foto's zijn de eerste foto's van deze vondst  die gepubliceerd worden en zodoende mogen we spreken van een echte primeur. Zoals al het materiaal op de website van NOVIOMAGUS.NL rust ook op deze foto's het copyright, waarbij wij vermelden dat de foto van de kist in de kuil is gemaakt door een medewerker van de gemeente en met toestemming van de gemeente Nijmegen op onze website gepubliceerd mag worden.

P0000968.JPG P0000970.JPG P0000971.JPG P0000972.JPG P0000973.JPG P0000974.JPG
P0000976.JPG P0000977.JPG P0000978.JPG P0000979.JPG

 

NOVIOMAGUS.NL hoopt u met dit actuele nieuws een plezier gedaan te hebben. Komt u vooral nog eens terug want op onze pagina's is nog veel meer te zien en te lezen.

Home

 

PERSBERICHTEN

De Gelderlander 4 mei

Rijke Romeinse Nijmeegse in loden kist 

Door PETER DEURLOO

NIJMEGEN - 'Het is een vrouwtje', roept de opgraver terwijl hij wijst naar de schedel van het gevonden geraamte. Ze ligt er gaaf bij. De vrouw die in de laat-Romeinse tijd - in eerste helft van de vierde eeuw na Christus - ter aarde is besteld. Het hout van haar kist is al lang vergaan. Maar de loden binnenkist omsluit haar nog steeds aan alle kanten. Daardoor kun je maar moeilijk geloven dat ze al zeventien eeuwen geleden is gestorven en begraven daar waar nu de Burchtstraat langs C&A loopt.


Die loden kist, met een versierde rand aan de binnenzijde, is meteen het meest opmerkelijke aan de vondst. Archeoloog Jan Thijssen van het gemeentelijke bureau archeologie houdt toezicht op de opgraving. 'Het is een grote verrassing. Loden kisten zijn hier in West-Europa zeldzaam. Ik ken er een paar in Trier en in Keulen.'

Voor zover bekend is dit de eerste loden sarcofaag die in Nederland is gevonden. 'Het wijst op contacten met Engeland', meent Thijssen. Daar kwamen loden binnenkisten in de laat-Romeinse tijd veel vaker voor. Er waren contacten met Engeland in die tijd: er werd graan uit de Britse eilanden ingevoerd.

De schedel van de overledene ligt in oostelijke richting. De kist heeft geen deksel en het skelet is afgedekt met grote vloertegels.

Thijssen denkt dat de vrouw uit het christelijke volksdeel kwam van de heterogene bevolking die Nijmegen toentertijd kende. Er woonden (geromaniseerde) christenen, autochtonen maar ook Franken. De archeoloog stelt dat de Romeinse christenen een elitegroep vormden.

Het graf behoort volgens hem tot het grafveld dat doorloopt onder de Marikenstraat en de Mariënburg. 

De graven uit de laat-Romeinse (4e eeuw) en vroeg-middeleeuwse tijd (5e/6e eeuw) die daar zijn gevonden, bevatten veel bijgaven waaruit blijkt dat de overledenen behoorden tot de hogere klassen. 

De Gelderlander 4 mei

'Sociale groepen bij elkaar begraven' 

Door onze verslaggever

NIJMEGEN - 'Het lijkt erop dat er bepaalde sociale groepen bij elkaar werden begraven. In een soort familiegroepen.' Graven van rijke families waren geconcentreerd in het gebied Burchtstraat/Marikenstraat/Mariënburg.


De Burchtstraat was al in de Romeinse tijd een weg. Ook eerder tijdens de lopende rioleringswerkzaamheden werden er al graven aangetroffen. Die stammen van enkele eeuwen eerder. Vorige week werd er bijvoorbeeld een tufstenen Romeinse grafkist uit de tweede eeuw na Christus gevonden met waarschijnlijk crematieresten erin. Deze kist wordt waarschijnlijk aanstaande week geopend. Ook woensdag werden er nog twee crematiegraven uit deze periode gevonden, waaronder een met een munt erin. 'Die tweede-eeuwse zaken zijn te combineren met de tweede-eeuwse sporen in de Vlaamsegas', suggereert Thijssen. Daaruit kun je concluderen dat er in die tijd in de stad werd gewoond en dat de wegen in gebruik waren.

Thijssen hoopt verderop in de Burchtstraat, richting Valkhofmuseum, nog middeleeuwse sporen aan te treffen. Daar moet het riool nog worden gerenoveerd. 

De archeoloog hoopt op sporen van de Burchtpoort, een poort in de wallen van de eerste stadsuitleg die rond 1230/1250 is gebouwd. Waarschijnlijk was er toen sprake van stenen stadspoorten in aarden wallen. 

Brabants Dagblad 4 mei

Unieke vondst 

Bij graafwerkzaamheden in de Burchtstraat in Nijmegen is gisteren een loden grafkist uit de Romeinse tijd gevonden. Volgens de Nijmeegse stadsarcheoloog J. Thijssen gaat het om een zeer bijzondere vondst die uniek is in Nederland. In Europa worden maar weinig loden grafkisten gevonden. De sarcofaag lag op een diepte van ruim drie meter. In de kist ligt het skelet van waarschijnlijk een vrouw. De kist was afgedekt met stoeptegels uit de Romeinse tijd.

Haagse Courant 4 mei

Graf uit Romeinse tijd 

Een loden grafkist uit de Romeinse tijd is bij graafwerkzaamheden in Nijmegen tevoorschijn gekomen. De sarcofaag lag op ruim drie meter diepte en bevat een skelet, waarvan archeologen vooralsnog aannemen dat het van een vrouw is uit de vierde eeuw na Christus. De kist had geen deksel, maar was afgedekt met tegels. Nijmegen was voor de Romeinen een belangrijke stad.

 

De Gelderlander 10 mei

We zullen voorzichtig ieder kiezeltje in de sarcofaag omkeren 

Door onze verslaggever

NIJMEGEN - Met uiterste precisie wordt vandaag het mysterie van de loden sarcofaag onthuld, die vorige week in Nijmegen uit de grond is gehaald. De sarcofaag dateert uit het begin van de vierde eeuw na Christus en bevat vermoedelijk een skelet van een vrouw.

Het is een opmerkelijke archeologische vondst, omdat loden lijkkisten uit de Laat-Romeinse tijd uniek zijn in Nederland. Het is voor het eerst dat een dergelijke kist in Nederland naar boven komt. De archeologen Jan Thijssen en Harry van Enckevort van het gemeentelijk Bureau Archeologie van Nijmegen gaan vandaag aan de slag om de sarcofaag verder te onderzoeken. Dat gebeurt uiterst voorzichtig en onder toeziend oog van R. Meijers een specialist op het gebied van archeologische restauratie. Hij is dé expert in Nederland in zijn vakgebied en werkzaam hier bij het museum, zegt Harry van Enckevort. Hij kan ons adviseren als we iets speciaals vinden in de loden kist. Tevens wordt een tufstenen askist onderzocht die eerder in het stadscentrum is gevonden en van de 2e eeuw na Chr. dateert. We zullen ieder kiezeltje in de kist voorzichtig omkeren, zegt archeoloog Van Enckevort. Hij heeft geen idee of er ook daadwerkelijk iets gevonden zal worden in de loden doodskist. Er ligt in ieder geval een skelet in van vermoedelijk een vrouw. Omdat het skelet in een loden kist ligt, hebben we hier te maken met een aanzienlijk persoon. Niet zomaar iemand. Een amfoor (kruik voor onder meer wijn) die onder de kist is gevonden, wijst ook al in de richting van een rijke begraving. We gaan eerst met de troffel de kist voorzichtig uitgraven. Het bovenste gedeelte zal niet zo veel bevatten, want als er bijgaven of andere attributen zijn, dan liggen ze op de bodem van de kist, verwacht Van Enckevort. De kist is tevoorschijn gekomen bij graafwerkzaamheden in de Burchtstraat in Nijmegen in verband met het vervangen van een riool. Daarbij is dieper gegraven dan normaal gebruikelijk is bij werkzaamheden in het stadscentrum. De loden binnenkist werd op ruim drie meter onder het maaiveld gevonden. Er is al een Romeinse tufstenen askist (2e eeuw n. Chr.) met crematieresten uit de rioolsleuf gehaald. Puur toeval, noemt Van Enckevort deze vondst. De askist lag op een stukje van een meter waar omheen in het verleden allerlei graafwerkzaamheden hebben plaatsgehad. Dat dit stukje onberoerd is gebleven is puur toeval. Dat een week later de loden kist boven de grond kwam, heeft te maken met het feit dat er een stuk dieper is gegraven. Met de gemeente Nijmegen zijn stringente afspraken gemaakt. We mogen per dag een uurtje graven als er iets gevonden wordt, laat de archeoloog weten. Dat is niet veel, maar de omstandigheden zijn niet zodanig dat we er uitgebreid onderzoek kunnen verrichten, waarbij we weken achtereen bezig zijn. Ik denk niet dat we het rioleringswerk aan de Burchtstraat een paar maanden kunnen stil leggen. Dat zouden de winkeliers en het publiek ons niet in dank afnemen, zegt Van Enckevort. 

Volkskrant 10 mei

Sarcofaag geeft geheimen prijsNIJMEGEN (ANP) - Archeologen hebben donderdag in Nijmegen een loden sarcofaag uit de vierde eeuw na Christus grotendeels leeggeschept. De sarcofaag is uniek in Nederland en vorige week tijdens bouwwerkzaamheden in het centrum van Nijmegen gevonden. In de kist is een vrouw begraven, waarvan het skelet donderdag langzaam aan het licht kwam.

De vondst van de loden sarcofaag plaatst Nijmegen definitief in het rijtje van belangrijkste Romeinse vestingsteden in Europa, zegt stadsarcheoloog Harry van Enckevort. Alleen vooraanstaande en rijke mensen uit die tijd kregen een loden kist, die voor gewone burgers onbetaalbaar was. Loden sarcofagen zijn tot nu toe alleen in Keulen, Trier en Parijs gevonden. De onbeschadigde vondst in Nijmegen is volgens Van Enckevort een ,,geweldig geluk'', want de straat waaronder de kist is gevonden is al heel vaak open geweest voor grondwerkzaamheden.

De opmerkelijk lange en smalle doodskist is in de loop der eeuwen helemaal dichtgeslibt met zand. Donderdag bleek dat er maar één skelet in de kist ligt. Bij haar been hebben de archeologen een etui met twee parfumflesjes en andere resten van make-up-artikelen gevonden. Volgens archeoloog Thijssen was tot nu toe niet bekend dat Romeinse vrouwen over toilettassen beschikten. Het etui wordt door specialisten nader geanalyseerd. 

De vrouw had nog een parfumfles tussen haar knieën. Rond haar hoofd zijn allerlei kleine spullen gevonden die wijzen op haarspelden, een kralensnoer en sieraden. Deze vondsten vereisen nog gedetailleerd onderzoek. Van Enckevort verwacht dat er internationaal veel belangstelling zal zijn voor de Nijmeegse vondst. ,,We komen haar naam niet meer te weten, maar we kunnen de vrouw straks wel een soort identiteit geven'', zegt hij. 

In de buurt van de sarcofaag is ook een askist van een gecremeerde dode gevonden, die donderdag eveneens is leeggehaald. De askist bleek een compleet en gaaf glasservies voor één persoon te bevatten met onder andere een beker, een schaaltje en flessen. Thijssen spreekt van een grote vondst die uitermate zeldzaam is. Het glas wijst uit dat de askist uit het begin van de derde eeuw moet zijn. De archeologen zijn zeer enthousiast over de donderdag blootgelegde geheimen. De spullen maken weer meer duidelijk over het leven in die tijd. Het uitgeschepte zand gaat nog eens door een zeef om geen enkele rest te missen. Over enkele weken zijn de bijzondere vondsten te zien in Museum Het Valkhof in Nijmegen, waar alle archeologische resten worden bewaard.

NRC 10 mei

Onderzoek Romeinse sarcofaag 

NIJMEGEN, 10 mei. Archeologen zijn donderdagmorgen in Nijmegen begonnen met het leegscheppen van een loden sarcofaag uit de vierde eeuw na Christus. De sarcofaag is uniek in Nederland en vorige week tijdens bouwwerkzaamheden in het centrum van Nijmegen gevonden. In de kist is een vrouw begraven, waarvan het skelet donderdag langzaam aan het licht kwam. 

De vondst van de loden sarcofaag plaatst Nijmegen definitief in het rijtje van belangrijkste Romeinse vestingsteden in Europa, zegt stadsarcheoloog Harry van Enckevort. Alleen vooraanstaande en rijke mensen uit die tijd kregen een loden kist, die voor gewone burgers onbetaalbaar was. Loden sarcofagen zijn tot nu toe alleen in Keulen, Trier en Parijs gevonden. De onbeschadigde vondst in Nijmegen is volgens Van Enckevort een ,,geweldig geluk'', want de straat waaronder de kist is gevonden is al heel vaak open geweest voor grondwerkzaamheden.

De opmerkelijk lange en smalle doodskist is in de loop der eeuwen helemaal dichtgeslibd met zand. Donderdag bleek al dat er maar een skelet in de kist ligt. Omdat het om een belangrijke vrouw moet gaan hopen de archeologen kostbaarheden en serviesgoed te vinden die de vrouw moesten begeleiden naar haar Eeuwige Huis. Enkele glasscherven en een soort kraal van een onbekend materiaal zijn al uit het zand gehaald naast de schedel van de overledene.

Van Enckevort verwacht dat er internationaal veel belangstelling zal zijn voor de Nijmeegse vondst. Over enkele weken zijn de vondsten te zien in Museum Het Valkhof in Nijmegen, waar alle archeologische resten worden bewaard. (ANP)

Telegraaf/Nieuwslinks 10 mei

Sarcofaag geeft geheimen prijs 
10 mei 2001, 12:30 

NIJMEGEN - Archeologen zijn donderdagmorgen in Nijmegen begonnen met het leegscheppen van een loden sarcofaag uit de vierde eeuw na Christus. De sarcofaag is uniek in Nederland en vorige week tijdens bouwwerkzaamheden in het centrum van Nijmegen gevonden. In de kist is een vrouw begraven, waarvan het skelet donderdag langzaam aan het licht kwam. De vondst van de loden sarcofaag plaatst Nijmegen definitief in het rijtje van belangrijkste Romeinse vestingsteden in Europa, zegt stadsarcheoloog Harry van Enckevort. Alleen vooraanstaande en rijke mensen uit die tijd kregen een loden kist, die voor gewone burgers onbetaalbaar was. Loden sarcofagen zijn tot nu toe alleen in Keulen, Trier en Parijs gevonden. De onbeschadigde vondst in Nijmegen is volgens Van Enckevort een "geweldig geluk", want de straat waaronder de kist is gevonden is al heel vaak open geweest voor grondwerkzaamheden. De opmerkelijk lange en smalle doodskist is in de loop der eeuwen helemaal dichtgeslibd met zand. Donderdag bleek al dat er maar een skelet in de kist ligt. Omdat het om een belangrijke vrouw moet gaan hopen de archeologen kostbaarheden en serviesgoed te vinden die de vrouw moesten begeleiden naar haar Eeuwige Huis. Enkele glasscherven en een soort kraal van een onbekend materiaal zijn al uit het zand gehaald naast de schedel van de overledene. Van Enckevort verwacht dat er internationaal veel belangstelling zal zijn voor de Nijmeegse vondst. "We komen haar naam niet meer te weten, maar we kunnen de vrouw straks wel een soort identiteit geven", zegt hij. In de buurt van de sarcofaag is ook een askist van een gecremeerde dode gevonden, die donderdag eveneens wordt onderzocht.

Twentsche Courant Tubantia 10 mei

Sarcofaag geeft geheimen prijs 

ANP

NIJMEGEN - Archeologen zijn donderdagmorgen in Nijmegen begonnen met het leegscheppen van een loden sarcofaag uit de vierde eeuw na Christus. De sarcofaag is uniek in Nederland en vorige week tijdens bouwwerkzaamheden in het centrum van Nijmegen gevonden. In de kist is een vrouw begraven, waarvan het skelet donderdag langzaam aan het licht kwam. 

De vondst van de loden sarcofaag plaatst Nijmegen definitief in het rijtje van belangrijkste Romeinse vestingsteden in Europa, zegt stadsarcheoloog Harry van Enckevort. 

Alleen vooraanstaande en rijke mensen uit die tijd kregen een loden kist, die voor gewone burgers onbetaalbaar was. Loden sarcofagen zijn tot nu toe alleen in Keulen, Trier en Parijs gevonden. De onbeschadigde vondst in Nijmegen is volgens Van Enckevort een „geweldig geluk”, want de straat waaronder de kist is gevonden is al heel vaak open geweest voor grondwerkzaamheden.

De opmerkelijk lange en smalle doodskist is in de loop der eeuwen helemaal dichtgeslibd met zand. Donderdag bleek al dat er maar een skelet in de kist ligt. Omdat het om een belangrijke vrouw moet gaan hopen de archeologen kostbaarheden en serviesgoed te vinden die de vrouw moesten begeleiden naar haar Eeuwige Huis. 

Enkele glasscherven en een soort kraal van een onbekend materiaal zijn al uit het zand gehaald naast de schedel van de overledene.

Van Enckevort verwacht dat er internationaal veel belangstelling zal zijn voor de Nijmeegse vondst. „We komen haar naam niet meer te weten, maar we kunnen de vrouw straks wel een soort identiteit geven”, zegt hij. In de buurt van de sarcofaag is ook een askist van een gecremeerde dode gevonden, die donderdag eveneens wordt onderzocht.

De archeologen denken meer dan een dag nodig te hebben voor het minutieuze werk. Daarna gaat het uitgeschepte zand nog eens door een zeef om geen enkele rest te missen. Over enkele weken zijn de vondsten te zien in Museum Het Valkhof in Nijmegen, waar alle archeologische resten worden bewaard. 

NU.NL 10 mei

Archeologen openen zeldzame sarcofaag

Uitgegeven: 10-5-2001 18:10 
Laatst gewijzigd: 10-5-2001 18:25 

NIJMEGEN - Archeologen hebben donderdag in Nijmegen een loden sarcofaag uit de vierde eeuw na Christus grotendeels leeggeschept. 


De sarcofaag is uniek in Nederland en vorige week tijdens bouwwerkzaamheden in het centrum van Nijmegen gevonden. In de kist is een vrouw begraven, waarvan het skelet donderdag langzaam aan het licht kwam. 

De vondst van de loden sarcofaag plaatst Nijmegen definitief in het rijtje van belangrijkste Romeinse vestingsteden in Europa, zegt stadsarcheoloog Harry van Enckevort. Alleen vooraanstaande en rijke mensen uit die tijd kregen een loden kist, die voor gewone burgers onbetaalbaar was. Loden sarcofagen zijn tot nu toe alleen in Keulen, Trier en Parijs gevonden. De onbeschadigde vondst in Nijmegen is volgens Van Enckevort een "geweldig geluk", want de straat waaronder de kist is gevonden is al heel vaak open geweest voor grondwerkzaamheden. 

De opmerkelijk lange en smalle doodskist is in de loop der eeuwen helemaal dichtgeslibt met zand. Donderdag bleek dat er maar één skelet in de kist ligt. Bij haar been hebben de archeologen een etui met twee parfumflesjes en andere resten van make-up-artikelen gevonden. Volgens archeoloog Thijssen was tot nu toe niet bekend dat Romeinse vrouwen over toilettassen beschikten. Het etui wordt door specialisten nader geanalyseerd. 

De vrouw had nog een parfumfles tussen haar knieën. Rond haar hoofd zijn allerlei kleine spullen gevonden die wijzen op haarspelden, een kralensnoer en sieraden. Deze vondsten vereisen nog gedetailleerd onderzoek. Van Enckevort verwacht dat er internationaal veel belangstelling zal zijn voor de Nijmeegse vondst. "We komen haar naam niet meer te weten, maar we kunnen de vrouw straks wel een soort identiteit geven", zegt hij. 

Askist 

In de buurt van de sarcofaag is ook een askist van een gecremeerde dode gevonden, die donderdag eveneens is leeggehaald. De askist bleek een compleet en gaaf glasservies voor één persoon te bevatten met onder andere een beker, een schaaltje en flessen. Thijssen spreekt van een grote vondst die uitermate zeldzaam is. Het glas wijst uit dat de askist uit het begin van de derde eeuw moet zijn. 

De archeologen zijn zeer enthousiast over de donderdag blootgelegde geheimen. De spullen maken weer meer duidelijk over het leven in die tijd. Het uitgeschepte zand gaat nog eens door een zeef om geen enkele rest te missen. Over enkele weken zijn de bijzondere vondsten te zien in Museum Het Valkhof in Nijmegen, waar alle archeologische resten worden bewaard. 

De Gelderlander 11 mei

De prangende vraag: Waar is haar onderkaak ? 

Door JAAP BAK

NIJMEGEN - Zorgvuldig wordt de aarde uit de loden sarcofaag in een plastic fritesbakje geschept. Archeologisch-restaurateur Ronnie Meijers van museum Het Valkhof gaat voorzichtig te werk met zijn troffel. Hij wordt terzijde gestaan door Roel Hoek. Van huis uit antropoloog, maar bij toeval in de archeologie terecht gekomen.

Al het zand dat uit de doodskist wordt gehaald, verdwijnt voor het grootste deel in plastic zakken. Dat wordt later allemaal gezeefd, gespoeld en voor een deel op microscopische fragmenten onderzocht." Ondertussen probeert Roel Hoek met een scalpel in de dichtgeslibte sarcofaag de onderkaak te vinden van het skelet uit de 4de eeuw na Chr. De kans op een meisje wordt steeds groter", zegt hij. Hij wijst op de slanke wenkbrauwboog van de schedel. Dat is al een indicatie". Maar zo zijn er nog zeven andere vaste factoren waaraan archeologen kunnen zien of het skelet ooit een man of een vrouw is geweest. Het skelet is in ieder geval niet van een kind. Wanneer het gebit zichtbaar wordt, blijkt dat het een jonge volwassene is. Ze heeft namelijk al gewisseld." Hij gaat verder met zijn scalpel alsof het om een moderne operatie gaat. Ik ben op zoek naar haar onderkaak, maar ik kan 'm nog niet vinden. Die ligt natuurlijk op de bodem van de kist." Ze ligt wel erg met haar hoofd tegen de rand van de kist. De kist is waarschijnlijk het eerst met het hoofdeinde in de diepe kuil geschoven", denkt Hoek. Zo gauw als ik een losse tand heb gevonden, ga ik koffie drinken", zegt hij tegen Ronnie Meijers. Intussen wordt een grof gevormd stukje aarde aan Meijers gegeven. Het blijkt van een onbekend materiaal gemaakt te zijn en is hol. De restaurateur loopt naar een container op het terrein waar een spoelbak staat. Hij spoelt het voorzichtig af. Ik weet niet wat het is. We moeten dat in het laboratorium verder onderzoeken", zegt hij. De archeologen zijn niet uitsluitend geïnteresseerd in de vondst, maar ook in het verhaal erachter. We willen weten wie die aanzienlijke dame was, hoe oud ze was en waaraan ze is overleden". In de loop van de dag komen in de kist verschillende attributen te voorschijn. Het zijn delen van glazen flesjes. Eentje is er nog intact. De andere zijn gebroken, maar kunnen nog gereconstrueerd worden. We laten ze in het stuk zand zitten en halen dat als blok uit de kist. Dan gaat het naar het laboratorium en wordt het overtollige zand weggehaald en de scherven gewassen. Dan kunnen de stukjes glas weer voorzichtig in elkaar gezet worden", legt archeoloog Harry van Enckevort uit. Aan het voeteneinde van de kist wordt niets meer aangetroffen. Dat is bij uitstek de ruimte om er allerlei giften andere attributen bij te leggen. Er zat helemaal niets in. Dat kan wijzen op grafrovers die ons zijn voor geweest." De gehele dag hebben de archeologen en hun medewerkers in de brandende zong gewerkt. Aan het einde van de dag is tweederde van de kist leeggehaald. Van het skelet zijn de benen en de schedel het duidelijkst zichtbaar. Een arm gekruist over de borst steekt iets omhoog. Inmiddels is de onderkaak van de aanzienlijke dame ook te voorschijn gekomen. Voor de nacht wordt ze netjes toegedekt met plastic en vochtig keukenpapier om het uitdrogen te voorkomen. Over enkele weken moet de sarcofaag schoongemaakt zijn, want dan wordt de vondst in museum Het Valkhof tentoongesteld. 

De Gelderlander 11 mei

Dame in sarcofaag 
had fikse kiespijn 

Door JAAP BAK


NIJMEGEN - De sarcofaag uit de 4de eeuw na Christus, die vorige week in Nijmegen bij graafwerkzaamheden werd aangetroffen, heeft zijn geheimen gedeeltelijk prijsgegeven. De doodskist bevat een skelet van een aanzienlijke dame van ongeveer veertig jaar, zo'n 1,70 meter lang, met fikse kiespijn.

Gisteren verichtten de Nijmeegse archeologen Jan Thijssen en Harry van Enckevort de gehele dag onderzoek aan de loden sarcofaag. In de kist lag een skelet dat nog deels intact is. Het was voorzien van enkele bijgaven, zoals glazen flesjes die in een houten kistje of in een etuitje aan de dode zijn meegegeven. Ook langwerpige balsamaria, flesjes met geurstoffen erin, werden bij de dame aangetroffen.

De ontdekking van de sarcofaag zorgde vorige week voor de nodige wetenschappelijke opschudding. In Nederland is een dergelijke vondst niet eerder gedaan. 'Wel in het buitenland. In Keulen, Trier en Engeland zijn loden sarcofagen gevonden. Het wijst op een elite die in die tijd in Nijmegen woonde', vertelt stadsarcheoloog Thijssen.

Een begraving in een loden kist was alleen voor de uitzonderlijk rijken in die Laat-Romeinse tijd mogelijk. In de smalle kist ligt een skelet van een vrouw die zo'n 1,70 lang was. Het skelet is redelijk goed bewaard voor deze streek. 'Dat komt door de loden kist, want andere skeletten zouden in de zandige en zure bodem allang vergaan zijn. Zeker na bijna tweeduizend jaar.' De onderzoekers legden onder meer de kleine ronde schedel, een deel van het gebit en een arm die over de borst is gevouwen, bloot.

In het gebit van de vrouw zaten fikse gaten. Ook miste ze aan een kant nogal wat tanden en kiezen. Van Enckevort: 'Deze dame moet de laatste jaren van haar leven behoorlijk pijn hebben geleden.'

De werkzaamheden worden uiterst minutieus uitgevoerd door specialisten, die voorzichtig met scalpel en troffel de kist leeg scheppen. In eerste instantie zijn de verwachtingen hooggespannen, maar aan het einde van de dag blijkt de kist minder geheimen prijs te geven dan aanvankelijk werd gedacht.

'Het is niet uit te sluiten dat grafrovers in de 5de of 6de eeuw ons voor zijn geweest', zegt Van Enckevort. 'De grafvelden werden in die tijd systematisch afgestroopt op kostbaarheden.'

Tegelijkertijd met de loden doodskist is een tufstenen askist, een zogeheten crematiegraf, onderzocht. Hieruit kwamen crematieresten, een aantal glazen flesjes en wat aardewerk tevoorschijn.

De Stem 11 mei

Zeventien eeuwen oude dame van stand 

Van onze verslaggever

11 mei 2001, NIJMEGEN - Een sarcofaag uit de vierde eeuw na Christus, die vorige week in Nijmegen bij graafwerkzaamheden werd aangetroffen, heeft zijn geheimen gedeeltelijk prijs gegeven. De doodskist bevat een skelet van een dame van ongeveer veertig jaar, liefst 1,70 meter lang en met een fikse kiespijn. 

Gisteren hebben de Nijmeegse archeologen Jan Thijssen en Harry van Enckevort de gehele dag onderzoek verricht aan de loden sarcofaag. In de kist lag een gedeeltelijk intact skelet voorzien van enkele bijgaven. Onder meer glazen flesjes die in een houten kistje of in een etuitje aan de dode zijn meegegeven. Ook langwerpige zogeheten balsamaria, flesjes met geurstoffen erin, zijn bij deze dame van aanzien aangetroffen. 

Nijmegen was voor archeologen al een wetenschappelijk luilekkerland, maar sinds de vondst van de loden sarcofaag uit het begin van de vierde eeuw, behoort de stad helemaal tot de toplocaties. De unieke vondst zorgde vorige week voor wetenschappelijke opschudding. In Nederland is een dergelijke vondst niet eerder gedaan. "Wel in het buitenland in Keulen, Trier en Engeland zijn loden sarcofagen gevonden. Het wijst op een elite die in die tijd in Nijmegen woonde", vertelt stadsarcheoloog Thijssen. 

Een begraving in een loden kist was alleen voor de uitzonderlijk rijken in die Laat-Romeinse tijd mogelijk. Het skelet is redelijk goed bewaard voor deze streek. "Dat komt door de loden kist, want andere skeletten zouden in de zandige en zure bodem allang vergaan zijn. Zeker na bijna tweeduizend jaar." De kleine ronde schedel is duidelijk herkenbaar. Ook een deel van het (niet heel gezonde) gebit en een arm die over de borst is gevouwen, komt tevoorschijn. 

De werkzaamheden worden uiterst minutieus uitgevoerd door specialisten, die voorzichtig met scalpel en troffel de kist leeg scheppen. Tegelijkertijd met de loden doodskist is een tufstenen askist, een zogeheten crematiegraf, onderzocht. Hieruit zijn crematieresten, een aantal glazen flesjes en wat aardewerk tevoorschijn gekomen. 

Eindhovens Dagblad 11 mei

GEHEIMEN SARCOFAAG ONTBLOOT
Dame uit 4e eeuw had fikse kiespijn 

Door Jaap Bak

Vrijdag 11 mei. NIJMEGEN - De loden sarcofaag uit de 4de eeuw na Christus, die vorige week in Nijmegen bij graafwerkzaamheden werd aangetroffen, heeft zijn geheimen gedeeltelijk prijs gegeven. De doodskist bevat een skelet van een - voor die tijd - aanzienlijke dame van ongeveer veertig jaar, ongeveer 1,70 lang en met een fikse kiespijn.

Gisteren hebben de Nijmeegse archeologen Jan Thijssen en Harry van Enckevort de hele dag onderzoek verricht aan de sarcofaag. In de kist lag een gedeeltelijk intact skelet voorzien van enkele bijgaven. Onder meer glazen flesjes die in een houten kistje of in een etuitje aan de dode zijn meegegeven. Ook langwerpige zogeheten balsamaria, flesjes met geurstoffen erin, zijn bij de dame aangetroffen.

Nijmegen was voor archeologen al een wetenschappelijk luilekkerland, maar sinds de vondst van de loden sarcofaag uit het begin van de 4de eeuw, behoort de stad helemaal tot de toplocaties.

De unieke vondst zorgde vorige week voor de nodige wetenschappelijke opschudding. In Nederland is een dergelijke vondst niet eerder gedaan. 'Wel in het buitenland in Keulen, Trier en Engeland zijn loden sarcofagen gevonden. Het wijst op een elite die in die tijd in Nijmegen woonde', vertelt stadsarcheoloog Thijssen.

Want een begraving in een loden kist was alleen voor de uitzonderlijk rijken in de Laat-Romeinse tijd mogelijk. Het skelet dat erin ligt, is dan ook redelijk goed bewaard voor deze streek.

'Dat komt door het loden omhulsel, want andere skeletten zouden in de zandige en zure bodem allang vergaan zijn. Zeker na bijna tweeduizend jaar.' De kleine ronde schedel is duidelijk herkenbaar. Ook een deel van het gebit en een arm die gekruist over de borst is gevouwen, komen tevoorschijn.

De werkzaamheden worden uiterst minutieus uitgevoerd door specialisten, die voorzichtig met scalpel en troffel de kist leeg scheppen. In eerste instantie zijn de verwachtingen hooggespannen, maar aan het einde van de dag blijkt de kist minder geheimen prijs te geven dan aanvankelijk gedacht werd.

'Het is niet uit te sluiten dat grafrovers in de 5de of 6de eeuw ons zijn voor geweest', zegt Van Enckevort. 'De grafvelden werden in die tijd systematisch afgestroopt op kostbaarheden.' 

Haagse Courant 11 mei

Sarcofaag geeft zijn geheimen prijs 

Nijmegen - Archeologen hebben gisteren in Nijmegen een loden sarcofaag uit de vierde eeuw na Christus grotendeels leeggeschept. De sarcofaag is uniek in Nederland en vorige week tijdens bouwwerkzaamheden in het centrum van Nijmegen gevonden. In de kist is een vrouw begraven.

De 1700 jaar oude sarcofaag bevatte het skelet van een rijke vrouw dat een parfumflesje tussen de knieën geklemd hield. 

De vondst van de loden sarcofaag plaatst Nijmegen definitief in het rijtje van belangrijkste Romeinse vestingsteden in Europa, vindt stadsarcheoloog Harry van Enckevort. Alleen vooraanstaande en rijke mensen uit die tijd kregen een loden kist, die voor gewone burgers onbetaalbaar was. Loden sarcofagen zijn tot nu toe alleen in Keulen, Trier en Parijs gevonden.
De opmerkelijk lange en smalle doodskist is in de loop der eeuwen helemaal dichtgeslibt met zand. Gisteren bleek dat er één skelet in de kist ligt. Bij haar been hebben de archeologen een etui met twee parfumflesjes en andere resten van make-up-artikelen gevonden. Volgens archeoloog Thijssen was tot nu toe niet bekend dat Romeinse vrouwen over toilettassen beschikten. Het etui wordt door specialisten nader geanalyseerd.
De vrouw had nog een parfumfles tussen haar knieën. Rond haar hoofd zijn allerlei kleine spullen gevonden die wijzen op haarspelden, een kralensnoer en sieraden. Deze vondsten vereisen nog gedetailleerd onderzoek. Van Enckevort verwacht dat er internationaal veel belangstelling zal zijn voor de Nijmeegse vondst. "We komen haar naam niet meer te weten, maar we kunnen de vrouw straks wel een soort identiteit geven", zegt hij.
In de buurt van de sarcofaag is ook een askist van een gecremeerde dode gevonden, die donderdag eveneens is leeggehaald. De askist bleek een compleet en gaaf glasservies voor één persoon te bevatten met onder andere een beker, een schaaltje en flessen.

Provinciaal Zeeuwse Courant 11 mei

Archeologen vinden resten kind in Romeinse sarcofaag 

NIJMEGEN - Archeologen en oudheidkundig medewerkers van de gemeente Nijmegen leggen voorzichtig de inhoud van een sarcofaag bloot, die enkele weken geleden is gevonden bij werkzaamheden in het centrum van Nijmegen. In de kist vonden ze het stoffelijk overschot van waarschijnlijk een kind. De sarcofaag en het lichaam stammen uit de vierde eeuw na Christus. Het gaat om de enige loden grafkist uit de Romeinse tijd, die ooit in Nederland is aangetroffen.


Met kleine troffeltjes schraapten de archeologen geduldig het zand uit de kist, dat er vermoedelijk in is gekomen door het gedeeltelijk vergaan van het houten deksel. 
De archeologen verwachten nog waardevolle spullen aan het voeteneinde van het skelet te ontdekken. 

Arnhemse Courant 11 mei

Nijmeegse sarcofaag geeft geheimen prijs 

NIJMEGEN - Archeologen hebben donderdag 10 mei in Nijmegen een loden sarcofaag uit de vierde eeuw na Christus grotendeels leeggeschept. De sarcofaag is uniek in Nederland en vorige week tijdens bouwwerkzaamheden in het centrum van Nijmegen gevonden. In de kist is een vrouw begraven, waarvan het skelet donderdag langzaam aan het licht kwam.

De vondst van de loden sarcofaag plaatst Nijmegen definitief in het rijtje van belangrijkste Romeinse vestingsteden in Europa, zegt stadsarcheoloog Harry van Enckevort. Alleen vooraanstaande en rijke mensen uit die tijd kregen een loden kist, die voor gewone burgers onbetaalbaar was. 

Loden sarcofagen zijn tot nu toe alleen in Keulen, Trier en Parijs gevonden. De opmerkelijk lange en smalle doodskist is in de loop der eeuwen helemaal dichtgeslibt met zand. Donderdag bleek dat er maar één skelet in de kist ligt. Bij haar been hebben de archeologen een etui met twee parfumflesjes en andere resten van make-up-artikelen gevonden. Volgens archeoloog Thijssen was tot nu toe niet bekend dat Romeinse vrouwen over toilettassen beschikten. Het etui wordt door specialisten nader geanalyseerd.

De vrouw had nog een parfumfles tussen haar knieën. Rond haar hoofd zijn allerlei kleine spullen gevonden die wijzen op haarspelden, een kralensnoer en sieraden. Deze vondsten vereisen nog gedetailleerd onderzoek. 

In de buurt van de sarcofaag is ook een askist van een gecremeerde dode gevonden, die eveneens is leeggehaald. De askist bleek een compleet en gaaf glasservies voor één persoon te bevatten met onder andere een beker, een schaaltje en flessen. Thijssen spreekt van een grote vondst die uitermate zeldzaam is. Het glas wijst uit dat de askist uit het begin van de derde eeuw moet zijn.

De archeologen zijn zeer enthousiast over de blootgelegde geheimen. De spullen maken weer meer duidelijk over het leven in die tijd. Het uitgeschepte zand gaat nog eens door een zeef om geen enkele rest te missen. Over enkele weken zijn de bijzondere vondsten te zien in Museum Het Valkhof in Nijmegen, waar alle archeologische resten worden bewaard.

Brabants Dagblad 11 mei

Sarcofaag geeft zijn geheimen prijs 

Door Jaap Bak

Met kleine instrumenten schrapen Nijmeegse archeologen geduldig het zand uit de loden kist. Langzaam maar zeker komt een skelet van een vrouw tevoorschijn.

De loden sarcofaag uit de 4de eeuw na Chr., die vorige week in Nijmegen bij graafwerkzaamheden werd aangetroffen, heeft zijn geheimen gedeeltelijk prijs gegeven. De doodskist bevat een skelet van een aanzienlijke dame van ongeveer veertig jaar, zo'n 1,70 lang en met een fikse kiespijn. Gisteren hebben de Nijmeegse archeologen Jan Thijssen en Harry van Enckevort de gehele dag onderzoek verricht aan de grafkist. Daarin lag een gedeeltelijk intact skelet voorzien van enkele bijgaven, zoals glazen flesjes die in een houten kistje of in een etuitje aan de dode zijn meegegeven. Ook langwerpige zogeheten balsamaria, flesjes met geurstoffen erin, zijn bij de aanzienlijke dame aangetroffen. 

Opschudding
De unieke vondst zorgde vorige week voor de nodige wetenschappelijke opschudding. In Nederland is een dergelijke vondst niet eerder gedaan. "Wel in het buitenland in Keulen, Trier en Engeland zijn loden sarcofagen gevonden. Het wijst op een elite die in die tijd in Nijmegen woonde", vertelt stadsarcheoloog Thijssen. Het skelet is redelijk goed bewaard voor deze streek. "Dat komt door de loden kist, want andere skeletten zouden in de zandige en zure bodem allang vergaan zijn. Zeker na bijna tweeduizend jaar." De kleine ronde schedel is duidelijk herkenbaar. Ook een deel van het gebit en een arm die gekruist over de borst is gevouwen, komt tevoorschijn. De werkzaamheden worden uiterst minutieus uitgevoerd door specialisten, die voorzichtig met scalpel en troffel de kist leeg scheppen. De opmerkelijk lange en smalle doodskist is in de loop der eeuwen helemaal dichtgeslibd met zand. 
Verwachtingen
In eerste instantie zijn de verwachtingen hooggespannen, maar aan het einde van de dag blijkt de kist minder geheimen prijs te geven dan aanvankelijk gedacht werd. "Het is niet uit te sluiten dat grafrovers in de 5de of 6de eeuw ons zijn voor geweest", zegt Van Enckevort. "De grafvelden werden in die tijd systematisch afgestroopt op kostbaarheden." Tegelijkertijd met de loden doodskist is een tufstenen askist, een zogeheten crematiegraf, onderzocht. Hieruit zijn crematieresten, een aantal glazen flesjes en wat aardewerk tevoorschijn gekomen. 

Algemeen Dagblad 11 mei

Loden sarcofaag geeft geheimen prijs

Door Laura Westendorp

Nijmegen - Archeologen hebben gisteren in Nijmegen een loden grafkist uit de vierde eeuw geopend. Er zijn al interessante vondsten gedaan, maar het onderzoek duurt nog enige dagen. Het gaat in ieder geval om de eerste loden sarcofaag die in Nederland is gevonden.

Het moet een rijke oudere dame zijn geweest, die van luxe snoeperij hield en zich graag optutte met make-up en parfum. Bij het heidense ritueel rond haar begrafenis in de vierde eeuw toostte haar familie met witte wijn uit Palestina. In de duurste grafkist van die tijd was ze op een prominente plek begraven: vlak langs de openbare weg, zodat voorbijgangers haar graf goed konden zien. Dat zijn tot dusver de conclusies van de Nijmeegse archeologen.

Bij het aanleggen van nieuwe riolering in de binnenstad van Nijmegen stuitten bouwvakkers vorige week vrijdag op stenen tegels die een lange smalle grafkist afdekten, die vier meter diep begraven lag. Om de bouwwerkzaamheden niet op te houden, is de unieke vondst uitgegraven en voor onderzoek naar een ander terrein gebracht.

Gravend en peuterend in de met zand gevulde sarcofaag onthullen de archeologen voorzichtig het skelet. De al snel blootgelegde schedel geeft de eerste informatie over de dode. De aanzet naar de neus is recht, dus vermoedelijk is het een vrouw. Geen jonge vrouw, blijkt uit de gesloten fontanel en de afgesleten tanden, wijst R. Hoek van de gemeentelijke archeologische dienst met zijn spatel. Een van de nog glimmend witte tanden is bovendien van binnen verrot. ,,Dat is bijzonder, want er werd in die tijd weinig gesnoept. Suiker kenden ze nog niet en honinglekkernijen waren luxe.''

Er is meer wat duidt op rijkdom. Het lood van de kist is uit Engeland geïmporteerd en dat was iets wat gewone mensen zich absoluut niet konden veroorloven. De hoop op dure grafbijgiften lijkt in eerste instantie te vervliegen, als het voeteneind van de lange smalle kist enkel zand bevat. ,,Geroofd'', concludeert stadsarcheoloog H. van Enckevort teleurgesteld. Een paar uur graven later blijkt die veronderstelling te voorbarig. De kist is mogelijk schuin ter aarde besteld, waardoor de giften verschoven zijn. In het midden liggen vier glazen balsemflesjes en een vrijwel vergaan houten kistje. Of dat de verwachte sieraden bevat, zal uit nader onderzoek moeten blijken. De kist en inhoud zullen over enkele weken in museum Het Valkhof in Nijmegen te zien zijn.

De Gelderlander 16 mei

Antieke grafrover was toch eerder

Door onze verslaggever

NIJMEGEN - Wat de Nijmeegse archeologen vorige week al vreesden kwam gisteren uit: een antieke grafrover heeft zon 1600 jaar geleden al een groot deel van de inhoud van de loden sarcofoog ontvreemd die twee weken geleden in de Burchtstraat werd ontdekt.

Vorige week werd de kist nog vol verwachting geopend. Maar na een dag minutieus gespeur hadden de archeologen al het bruine vermoeden dat iemand hen voor was geweest. Veldtechnicus Roel Hoek zag gisteren na een nadere inspectie zijn vrees bewaarheid. Het skelet was tegen de zijkant van de kist gedrukt. Alleen de schedel lag nog op de oorspronkelijke plaats. Hoek vermoedt dat de grafrovers niet lang na de begrafenis, die ongeveer aan het einde van de vierde eeuw plaatsvond, hun slag hebben geslagen. In die tijd stond er nog een grafmonument op het graf van de welgestelde Romeinse dame. Op een onbewaakt moment hebben ze waarschijnlijk toegeslagen. Het was in die tijd niet zo vredig als nu en grafroof kwam wel vaker voor. De grafrovers hebben nog flink moeten spitten, want de sarcofoog lag bijna vier meter onder straatniveau.

Copyright bij de genoemde dagbladen en schrijvers

REAGEER:

Uw aanvullingen of opmerkingen zijn welkom!
Met dit formulier kunt u (nog) geen foto's versturen. Gebruik daarvoor uw e-mailprogramma.
Opmaak kan wel, bv <b>Vet</b> of <i>cursief</i> geeft Vet of cursief.